Page 26 - Türk Dili ve Edebiyatı 9 | Çalışma Defteri 5

CEVAP ANAHTARI

AÇIK UÇLU SORULAR - II

1. Metinde altı çizili sözcüklerin türleri ve bu türdeki çeşitleri:

SÖZCÜK TÜRÜ-ÇEŞİDİ SÖZCÜK TÜRÜ-ÇEŞİDİ
soru zamirine
gerekli niteleme sıfatı neyle
getirilmiş edat
her belgisiz sıfat bu işaret sıfatı
şey belgisiz zamir bizi kişi zamiri
fakat cümle bağlacı nere soru zamiri
bir belgisiz sıfat onları kişi zamiri
Yani bağlaç orada işaret zamiri
ne soru zamiri de bağlaç
onu işaret zamiri nerede soru zamiri
ana niteleme sıfatı oraya işaret zamiri

2. Metindeki belirtili ve belirtisiz isim tamlamaları:
Belirtili isim tamlaması: büyükannenin önderliği, Hüseyin Avni Bey’in yanı, bir köylünün bırakıp kaçtığı

Belirtisiz isim tamlaması: İnan ailesi, öküz arabası

BECERİ TEMELLİ - I

1. “Aynı”, “milyon” ve “geçiyor” kelimelerinin tekrarıyla metindeki durumun sıkıcılığı ve sürekliliği dile getirilmek
istenmiştir.

2. Aynı paragrafı yinelemeler kullanmadan yazdığımızda paragraftaki monotonluk ve süreklilik duygularının verile-
mediği görülmektedir. Yinelemeler, sadece anlam olarak değil, paragrafın akıcılığını da sağladığından yinelemeler
olmadan kurulan paragraf bu akıcılıktan yoksun oluyor.
3. Metinde Salih’in kolunu Yemen’de kaybettiği açık bir şekilde söylenmemiş. Onun yerine Yemen Türküsü ve peşine
sorulan sorularla duygu, okuyucuya hissettirilmek istenmiştir.

BECERİ TEMELLİ - II

1. Metindeki olayların anlatıldığı dönem, teknolojik gelişmelerin ülkemizde yeni yeni yaygınlaşmaya başladığı zaman-
lara aittir. Bu dönemde insanların bu aletlere hayranlıkla bakışları, metinde hicvedilerek verilmiştir. Köylülerin oto-
büsü görünce ürkmeleri, radyonun karşısında fenalık geçirmeleri, kadınların çocuklarını düşürmeleri, yola gidenlerin
yorulunca sırtlarında kaya taşımaları bugün bize gerçek dışı olaylar olarak gelmektedir. Metnin anlatıldığı dönemi ve
coğrafyayı düşündüğümüzde bu gerçek dışı olmayabilir de.
2. Metinde gerçek dışı gibi duran olayların kullanılması bir anlatım tarzı olarak değerlendirilebilir. Bu tarz, okuyucuyu
metne çekebileceği gibi metin etrafında masalsı bir hava da yaratır.
3. Yazarlar da bir toplumun içinde yaşadıkları için ister istemez topluma ait değerlerden de etkilenirler. Ancak hiçbir
edebî eserin biricik amacı bu değerleri yansıtmak değildir. Önemli olan edebîliktir fakat bu edebîliğin altında bu
değerlerin de izleri sürülebilir.
4. Okumaya devam ederim. Çünkü okuduğum metnin bir kurmaca metin olduğunun farkındayım. Kurmaca metinleri
gerçeklikle bir tutmam.
Okumayı bırakırım. Çünkü metin, ne kadar kurmaca olursa olsun bir değer üzerine inşa edilir ve ben okuduğum bir
metinde değerlerime aykırı bir ifade görmek istemem.

ORTAÖĞRETİM 26 TDE-9
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ