Page 18 - Tarih 11 | Çalışma Defteri 6

Açık Uçlu Sorular

Aşağıdaki soruları verilen metne göre cevaplayınız.

ENDÜSTRİ DEVRİMİ SONRASI EMEĞİN İSTİSMARI

XVIII. Yüzyılın sonlarına doğru "feodalite"nin tasfiyesiyle topraksız köylülerin kırsal kesimden büyük şehirlere, en-
düstri merkezlerine dalgalar halinde başlattıkları göç, Avrupa ülkelerinin çoğunda hızlı bir kentleşmeye neden olmuş-
tur. Birbiri ardından süren göç dalgalarıyla kentlere gelen köylüler, yeni bir sınıfı "işçi sınıfı" nı oluşturmuşlardır. Kırsal
kesimden endüstri merkezlerine gelenler, Sanayi Devrimi'nin bir bakıma simgesi olan fabrikalarda önceleri sıkıntı çek-
meden çalışmaya başlamışlarsa da bir süre sonra emek arzı emek talebini aşınca bu defa işsizlik baş göstermiştir. Top-
rak mülkiyeti olmayan bu insanlar tamamen "mülksüzleşmiş" oldukları için kötü çalışma koşulları, düşüş ücret teklifleri
karşısında tekrar köylerine geri dönme şansları olmamış; bu bakımdan, feodal dönemdeki "serf'lerin torunları olan bu
yeni işçi kesimi, işverenin sunacağı tüm koşulları kabul etmekten başka bir seçeneği kalmamıştır.

Endüstri Devrimi sonrasında ortaya çıkan yeni çalışma ilişkileri, yasa koyucunun emeğin korunması, çalışma koşulla-
rının insanileştirilmesiyle ilgili yasal düzenlemeler yapmasına kadar emeğin pek çok bakımdan istismarına/sömürül-
mesine neden olmuştur. Emeğin istismarı, hijyenik olmayan işyerleri, uzun mesai saatleri, düşük ücretler, bedensel ve
ruhsal gelişimleriyle uyuşmayacak işlerde çocuk ve kadın işçilerin istihdamıyla kendini hissettirmiştir.

Bu dönemde, ucuz işgücü gözüyle bakılan çocuk ve kadın istihdamının; dokuma sektörü ve diğer bazı sektörde yetiş-
kin erkek işçi istihdamından daha fazla olduğu görülmüştür.

Endüstri Devrimi sonrası ortaya çıkan emeğin çok yönlü istismarı, o dönemde yaşayan araştırmacı/bilim adamının
eserlerinde yer aldığı gibi yine aynı yüzyılda yaşayan bazı edebiyatçıların eserlerinde dile getirilmiştir.

Adnan Mahiroğulları, https://dergipark.org.tr.’tan özetlenmiştir.

ORTAÖĞRETİM 18 TARİH-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ