Page 18 - Coğrafya 9 | Çalışma Defteri 6
P. 18
CEVAP ANAHTARI
EŞLEŞTİRME
1. B 2. D 3. E 4. A 5. C 6. Ç
BOŞLUK DOLDURMA
1. Ilıman 2. Dört 3. Enlem 4. Kuzey 5. İzlanda 6. Basra 7. Yağış 8. Ege 9. Çöl
10. Cephesel 11. Akdeniz 12. Yamaç 13. Kırkikindi 14. Bozkır 15. Marmara 16. Sonbahar 17. Tuz Gölü 18. Bakı
ÇOKTAN SEÇMELİ
1. D 2. C 3. A 4. E 5. A 6. D 7. C 8. B
AÇIK UÇLU SORULAR
1. Enlem etkisi mutlak konumun bir sonucudur. Fakat sıcaklığın genel dağılışında göreceli konum faktörleri de etkilidir.
Yükselti, nemlilik, karasallık - denizellik, rüzgârlar gibi birçok faktör sıcaklık dağılışını etkilemektedir.
2. Yükseltinin fazla olması ve özellikle kış mevsiminde etkili olan Sibirya Termik Yüksek Basınç Merkezi bölgede sıcaklık-
ların azalmasına sebep olmaktadır.
3. Bağıl nem oranının yüksek olması sıcaklığın çok artmasını ya da azalmasını engelleyerek ortalama sıcaklıkların denge-
lenmesini sağlar. Kıyı bölgelerinde bağıl nem oranı daha yüksek olduğu için sıcaklıklar yıl içinde daha az değişmektedir.
Kurak alanlarda bağıl nem düşük olduğu için sıcak dönemde artışlar soğuk dönemde ise düşüşler daha fazladır. Bu nedenle
bağıl nem oranı daha düşük olduğu için Anadolu’nun güneydoğusunda Temmuz ayı sıcaklık değerleri daha yüksektir.
4. Bağıl nem bakımından Türkiye’nin yöreleri arasında önemli farklılıklar vardır. Yıllık bağıl nem ortalamasının en düşük
olduğu yerler, Güneydoğu Anadolu ile Malatya ve Elâzığ çevresidir. Bu kesimde yıllık bağıl nem ortalaması %50 civarında-
dır. Akdeniz ve Ege kıyılarında yıllık bağıl nem ortalaması %60’tan fazladır. Ülkemizde bağıl nemin en yüksek olduğu yerler,
Marmara’nın kuzeyi ve Karadeniz kıyılarıdır. Bu kesimlerde yıllık ortalama bağıl nem %75’ten fazladır.
5.
En çok yağış Çok yağış alan yerlere yılda 1000 ile 2304,1 mm arasında yağış düşer. Bu bölgelerin başında ülkemizin
en çok yağış alan yeri olan Rize (2304,1 mm) gelir. Doğu Karadeniz, Batı Karadeniz, Menteşeler, Toroslar
alan yerler:
ve Güneydoğu Torosların bazı yerleri en fazla yağış alan bölgelerdendir.
En az yağış alan yerlerin başında Iğdır Ovası gelmektedir. Iğdır’da yıllık yağış miktarı 258,6 mm’dir. Tuz
En az yağış Gölü çevresi de en az yağış alan yerlerdendir. Bu kesimde yıllık yağış miktarı 300-400 mm arasındadır.
alan yerler: Örneğin Konya’nın yıllık yağış miktarı 322,4 mm, Aksaray’ın 346 mm’dir. Güneydoğu Anadolu’nun güneyi
de en az yağış alan yerlerdendir. Bu kesim yılda ortalama 300 ile 500 mm arasında yağış almaktadır.
BECERİ TEMELLİ
1. • 1 numaralı alanda yıllık yağış yaklaşık 700 mm, yıllık bu-
harlaşma 1000-1200 mm arasında,
• 2 numaralı alanda yıllık yağış yaklaşık 500 mm, yıllık bu-
harlaşma 300-500 mm arasında,
• 3 numaralı alanda yıllık yağış yaklaşık 340 mm, yıllık bu-
harlaşma 900-950 mm arasında
olduğu için su yönetimi kritik önem arz etmektedir.
İklim Tipi: 1. Güneydoğu Anadolu Karasal İklim, 2. Doğu 5. 1 numaralı grafiğin yer aldığı alanda ocak ayı sıcaklık or-
Anadolu Karasal İklim, 3. İç Anadolu Karasal İklim, 4. Akdeniz talaması yaklaşık 3 C civarında ve 4 numaralı alanda ocak
o
İklimi, 5. Karadeniz İklimi, 6. Karadeniz İklimi ayı sıcaklık ortalaması 10 C civarındadır. Bu iki merkez yak-
o
2. Grafikler incelendiğinde her mevsim yağışlı olan 5 ve 6 laşık aynı enlem üzerinde olmasına rağmen ocak ayı sıcaklık
numaralı merkezlerin yağış rejimleri düzenlidir. derecelerindeki belirgin farklılıklar karasallık ve denizellik
ile yükselti faktöründen kaynaklanmaktadır.
3. Kış aylarında ortalama sıcaklık değerleri 0 C civarı veya
o
0 C altında olan yerlerde bitkiler için don olayı riski yüksek- 6. 2 numaralı grafiğin yer aldığı alanda ocak ayı sıcaklık or-
o
o
tir. Grafikler incelendiğinde 1, 2 ve 3 numaralı alanlarda bit- talaması yaklaşık -7 C civarında ve 5 numaralı alanda ocak
o
kiler için don olayının yaşanması muhtemeldir. ayı sıcaklık ortalaması 6 C civarındadır. 5 numaralı merkez
daha kuzeyde yer almasına rağmen ocak ayı sıcaklık derece-
4. Buharlaşma miktarı yıllık yağıştan yüksek olan alanlarda sinin 2 numaralı merkeze göre daha yüksek olması iki mer-
bitkiler için su yönetimi önem arz eder. Grafikler incelendi- kezin yükselti farklılıkları ve denizellik-karasallık özelliği ile
ğinde; açıklanabilir.
ORTAÖĞRETİM 18 COĞRAFYA-9
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
