Page 18 - Coğrafya 11 | Çalışma Defteri-7
P. 18
CEVAP ANAHTARI
EŞLEŞTİRME
1. Ç 2. A 3. D 4. F 5. B 6. C 7. E
BOŞLUK DOLDURMA
1. Neolitik 2. Pazar 3. İletişim 4. Dış 5. Ekolojik 6. Turizm
7. Turist 8. Küresel 9. Millî parklar 10. Sanayileşme 11. Kömür 12. Otomotiv
13. Gelişmişlik 14. Hizmet 15. Ekstansif 16. Güvenlik Konseyi 17. G-20 18. Türkiye
ÇOKTAN SEÇMELİ
1. B 2. A 3. E 4. E 5. D 6. A 7. D 8. B 9. E 10. C 11. C 12. E 13. A 14. D 15. E 16.D
AÇIK UÇLU SORULAR
1. Gelişmiş olarak kabul edilen ülkelerden İngiltere’de kömür, İsveç’te kereste ve demir, Kanada ve Amerika’da tarım sektörün-
deki gelişmeler sonucu oluşan sermaye birikimi, sanayileşmenin başarılmasındaki ana unsur olmuştur. Gelişmiş ülkeler ekonomik
gelişim süreçlerinde tarım sektöründe reformlar yaparak, tarımsal üretim ve verimliliği artırarak, tarım ve sanayi sektörlerini
uyumlu hale getirerek sanayileşmeyi hızlandırmışlardır.
2. Gelişmiş ülkelerde sanayi üretiminin hızla artması, tarımsal ham madde ihtiyacını artırır. Bu duruma ve makine kullanımına
bağlı olarak tarımsal üretimler de artış gözlenir. Fakat sanayileşme yönündeki yapısal değişimin doğal bir sonucu olarak, tarımın
ulusal gelirdeki payının da azaldığı görülür. Bu azalma tarım sektörünün gerilediği anlamına gelmeyip; öteki sektörlerin tarım
sektörüne oranla daha fazla gelişmesinden kaynaklanır.
3. Gelişmekte olan ülkelerde tarım kesimindeki nüfusun oldukça yoğun olması, sanayileşme sürecinde gerekli iş gücünün tarım
kesiminden sağlanmasına olanak vermektedir. Gelişmekte olan ülkelerde tarım sektöründe gizli işsizlik oranının yüksek düzeyde
olması ve teknolojik ilerlemenin tarımsal makineleşme düzeyini artırması sonucu daha az işgücüne ihtiyaç duyulması, tarım kesi-
mini sanayi sektörüne iş gücü kaynağı durumuna getirmektedir. Ayrıca sanayi kesimindeki ücretlerin göreli yüksekliği, tarımdan
sanayiye iş gücü akımını artırmaktadır.
4. Tarımda modern girdilerin kullanılmaya başlanması tarımsal verimliliği artırır ve girdileri üreten tarıma bağlı sanayilerin ge-
lişmesini sağlar. Sanayi ürünlerine talep oluşması açısından ikinci itici güç; tarımsal üretimde verimliliğin artması sonucu gelir dü-
zeyleri yükselen tarımsal nüfusun, daha fazla sanayi ürünü satın alabilecek düzeye gelmesidir. Böylece sanayileşme sürecindeki
önemli engellerden biri olan iç pazar darlığı sorunu bir açıdan çözülmüş olur.
BECERİ TEMELLİ
1. Denizcilik faaliyetlerinde gelişmiş bir ülke olan İngiltere, coğrafi 4. Sanayi Devrimi’nin ilk aşamasında buhar, kömür ve demirin
keşiflerle zengin doğal kaynaklara sahip birçok ülkeyi sömürgeleş- ortak kullanımı demir yolu çağını da açmıştır. Kömür; yalnızca
tirmiştir. Bu tür ülkelerin doğal kaynaklarını önce yelkenli gemiler, demir yolunda hareket eden araçlara güç sağlamakla kalmamış,
daha sonra da buharlı gemilerle İngiltere’ye getirerek kullanmıştır. aynı zamanda bu yolla çok uzak bölgelere de ulaşmıştır. İngil-
Bir ada devleti olan İngiltere, Avrupa ana karasına göre elverişli bir tere’de kömürle çalışan makinelerin bulunduğu fabrikalar ülke
coğrafi konuma sahiptir. Bu durum, 19. yüzyıla kadar ana karada gö- geneline yayılmıştır.
rülen derebeylik mücadelesi, mezhep çatışmaları, savaşlar gibi siya- 5. 1700'lü yılların başında İngiltere nüfusunun az bir kısmı, ül-
si ve sosyal karışıklıklardan etkilenmemesini sağlamıştır. Avrupa'ya kenin güneyinde bulunan şehirlerde yaşıyordu. Sanayileşmeyle
göre daha özgür bir ortama sahip olması birçok bilim, sanat ve fikir birlikte İngiltere’de maden kömürü yataklarının yer aldığı sana-
insanının İngiltere'ye yerleşmesine ve burada mesleğini özgürce yi merkezlerine doğru göçler başladı. Göçlerin kırsaldan şehirle-
icra etmesine zemin hazırlamıştır. re doğru da hızlanmasıyla İngiltere, bir tarım ülkesinden sanayi
2. Sanayi merkezlerinin oluşmasını sağlayan dokuma fabrikala- ülkesine dönüşmeye başladı.
rıdır. Su gücüne dayalı makinelerde üretimin yapıldığı fabrikalar, 6. Sanayi Devrimi’ne kadar İngiltere de diğer ülkeler gibi tarım
ilk önce akarsu kenarlarına kurulmuştur. İlerleyen yıllarda ise toplumuydu. Ancak ülkede hızlı sanayileşmeyle birlikte kırsal
sanayi merkezleri, buharlı makinelerin icat edilmesiyle kömür alandan şehirlere doğru yoğun göçler yaşanmıştır. Böylece ta-
madenlerine yakın alanlara kurulmaya başlandı. rım sektöründe çalışanların oranı azalırken sanayi sektöründe
3. İngiltere'deki en önemli enerji kaynağı olan kömür, hem de- çalışanların oranı ise hızla artmaya başlamıştır. Günümüzde de
mir yolunda hareket eden araçlara güç sağlamış hem de demir dünyanın sanayileşmiş ülkeleri arasında yer alan İngiltere’de
yollarıyla çok uzak bölgelere götürülmüştür. Böylece İngilte- makine kullanımının artması tarımsal nüfus oranını azaltmış, sa-
re’de bu enerji kaynağına dayalı fabrikalar hem büyümüş hem nayi ve hizmet sektörünün gelişmesiyle de bu alanlarda çalışan
de uzak yerlere kadar yayılmıştır. nüfus oranı artmıştır.
ORTAÖĞRETİM 18 COĞRAFYA-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
