Page 6 - Coğrafya 11 | Çalışma Defteri-8

Eşleştirme

Verilen bilgileri çevre kirliliği türleri ile doğru olarak eşleştiriniz.

Maddelerin hava, su ve toprağa karışmasıyla gerçekleşir. Bu mad-
deler; uranyum, radyum, radon, toryum gibi kayaçların içerisin-
de bulunabildiği gibi insanlar tarafından özel olarak tasarlanmış
1 ortamlarda da üretilebilmektedir. Bu kirliliğin en önemli nedeni, Toprak kirliliği A
nükleer denemeler ile nükleer santral kazalarıdır. Bunun yanı sıra
günlük hayatta kullanılan televizyon, bilgisayar, radyo vb. ileti-
şim araçları ile röntgen ve tomografi türü tıbbi cihazlardan yayı-
lan maddeler de bu kirliliğin nedenleri arasında yer almaktadır.

Su kaynaklarının kullanımı esnasında suyun kendini yenileye-
bilmesine imkân vermeyecek oranda yabancı maddelerin suya
karışması ile oluşur. Dünya nüfusundaki hızlı artış, çevrenin
2 bilinçsiz kullanımı ve artan sanayi atıkları bu kirliliğinin başlıca Hava kirliliği B
nedenleridir. Bu kirliliğe neden olan bir başka etken de beşerî
faaliyetler sonucu ortaya çıkan organik, inorganik, radyoaktif
ve biyolojik maddelerdir.

Beşerî faaliyetler sonucu toprak ekosistemine ait fiziksel, kim-
yasal ve biyolojik dengenin bozulması sonucu oluşur. Bu kirli-
liğin başlıca nedenleri; erozyon, tarım ilaçları, endüstriyel kir-
3 lenme, tarım alanlarının amaç dışı kullanımı ve katı atıklardır. Işık kirliliği C
Ormanların tahrip edilmesiyle çayır ve mera örtüsünün yok ol-
ması, toprağın rüzgâr ve su erozyonu ile karşı karşıya kalmasına
neden olur.
Havanın bileşimini değiştiren kirleticilerin insan sağlığına, canlı
hayatına ve ekolojik dengeye zarar verecek miktarda atmos-
ferde bulunmasıdır. Bu kirliliğe neden olan başlıca kirleticiler;
4 kükürt dioksit, azot oksit, karbonmonoksit, hidrokarbonlar, or- Radyoaktif kirlilik Ç
ganik ve partikül maddeler (tozlar ve aeroseller) ile radyoaktif
maddelerdir. Bahsedilen sorun, Sanayi Devrimi sonrası özellikle
sanayileşmiş bölgeler ile plansız kentleşmenin olduğu sahalar-
da ortaya çıkmıştır.

Bitkisel ve hayvansal gıdaların fiziksel, kimyasal ve biyolojik
5 kirlenmeye maruz kalarak besin değerini kaybetmesiyle oluşur. Ses kirliliği D
Bu kirlilik fiziksel, kimyasal ve biyolojik kirlilik olmak üzere üç
şekilde gerçekleşir.

Işığın yer, miktar, yön ve zamanlama olarak yanlış kullanımı so-
nucu ortaya çıkar. Bu kirliliğe neden olan bazı etmenler, yerleş-
6 melerin gelişerek büyümesinin yanı sıra açık alanlar ile yolların Su kirliliği E
ve sanayi kuruluşlarının aydınlatılması şeklinde sıralanabilir.
Hava ve su kirliliği gibi zehirleyici olmasa da gereğinden fazla ve
yanlış yerde kullanıldığında çevreye ve canlılara zarar verebilir.

İnsanların işitme ve algılama gücünü olumsuz etkileyen, kişinin
psikolojik ve fiziksel dengesini bozarak iş verimini düşürebilen ve
çevrenin doğallığını bozan bir sorundur. Bu kirliliğin günümüzde
7 önemli bir mesele hâline gelmesinde hızlı nüfus artışı, şehirleşme, Besin kirliliği F
teknolojinin gelişmesi ve sanayileşme etkili olmuştur. Trafiğin yo-
ğun olduğu büyük şehirlerde artan taşıt sayısının yol açtığı mo-
tor, egzoz ve korna sesleri bu kirliliğin bir başka nedenidir.

ORTAÖĞRETİM 6 COĞRAFYA-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ