Page 9 - Fizik 11 | Çalışma Defteri -8

Hatırlıyor muyum?

Akım makarasından geçen akımı azaltacak yönde oluşan özindüksiyon akımı
Reostanın sürgüsü şekildeki gibi ok yönünde çekildiğinde devrenin direnci aza-
lır ve devreden geçen i akımının şiddeti artar. Akımın artması manyetik alanının
şiddetini de arttırır. Lenz Ya- Hatırlıyorum
sası’na göre artan manyetik 2 Puan
alanı azaltacak yönde ikinci Kısmen Hatırlıyorum
18 bir manyetik alan oluşma- 1 Puan
lıdır. Bu şekilde akım deği- Hatırlamıyorum
şiminden dolayı meydana 0 Puan
gelen manyetik akı değişimi
devrede i akımını azaltacak yönde özindüksiyon akımının oluşmasına neden olur.

Özindüksiyon akımı bir devrede akım değişimi gerçekleştiği sürece oluşur.

Elektrik yükleri hareketlendiğinde çevrelerinde elektrik alanlarla birlikte
manyetik alanlar da oluşturur. Yüklü parçacıklara etki eden elektriksel kuvvetin
büyüklüğü elektrik alan şiddeti ve parçacıkların yük miktarına bağlı olarak değişir.
Elektriksel kuvvetin büyüklüğü olur.

• Yüklü parçacıklara etki eden elektriksel kuvvet, parçacığın hızının ve Hatırlıyorum
kinetik enerjilerinin değişmesine neden olur. Yüklü parçacıkların hareket 2 Puan
19 ettiği manyetik alanla birlikte aynı ortamda elektrik alan da bulunabilir. Bu Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
durumda yüklü parçacığa hem manyetik kuvvet hem de elektriksel kuvvet
etki eder. Hatırlamıyorum
0 Puan
• Bir manyetik alanla birlikte ortamda elektrik alan bulunduğunda yüklü
parçacığa etki eden net kuvvet elektriksel ve manyetik kuvvetin bileşkesi
alınarak aşağıdaki bağıntı ile bulunur.

Bu bağıntı klasik fiziğin birçok alanındaki gelişmelere katkı sağlayan Hendrik
Lorentz’in (Hendirik Lorents) anısına Lorentz Kuvveti olarak anılır.

İletken çubukların ve tellerin manyetik alan içinde hareketiyle veya değişen bir
manyetik alan etkisiyle indüksiyon elektromotor kuvvetleri oluşur. Benzer şekilde
Hatırlıyorum
değişen manyetik alan içindeki geniş metal şerit ve levhaların yüzeyinde de in- 2 Puan
20 düksiyon akımları oluşur. Bunlara girdap akımları denir. Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
İletkenin içinde sürekli dönen akım, kendi hareketlerine dik olarak Lorentz kuv-
vetine maruz kalan elektronlardan kaynaklanmaktadır. Girdap akımı, suda kürek Hatırlamıyorum
0 Puan
çekerken oluşan küçük girdaplara benzetilebilir.

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 9 FİZİK-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ