Page 38 - Tarihı 11 | Çalışma Defteri-8

CEVAP ANAHTARI

AÇIK UÇLU-1
1. James Watt’ın icat ettiği buhar makinesi, ısı enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren bir sisteme sahiptir.
Bu teknoloji ilk önce su pompalamada, tekstilde, sanayinin çeşitli alanlarında, kara ve deniz ulaşımında kul-
lanılmıştır.

2. Buharlı makineler Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyılın ilk yarısında Avrupa’da icadından kısa bir süre son-
ra kullanılmaya başlanmıştır. İlk önce deniz ulaşımında ve askeri sanayi alanlarında buharlı makineler kul-
lanılmıştır.

3. Çünkü Avrupa’nın yeni sanayi malları, Osmanlı piyasasında etkilerini göstermişti bile. Yerli mamullere
göre daha ucuz ve çeşitli olan Avrupa sanayi ürünleri, Osmanlı esnafına rekabet hakkı tanımayacak gibi
görünüyordu. Yani yeni teknolojiler, Osmanlı esnafını kısa sürede çökertme riskini fazlasıyla taşıyordu.

4. Osmanlı Devletin 1850’lerde bu tavrından vazgeçmesinde 1856-1860 yılları arasındaki Amerikan iç savaşının
sonuçları etkili olmuştur. Avrupa’nın pamuk ihtiyacını Amerika karşılamaktaydı. Savaş sebebiyle ortaya çı-
kan pamuk darlığı ve ihtiyacı, Avrupalıları Osmanlı topraklarına yöneltmiş ve bu nedenle pamuk ziraatı kısa
süre içinde özellikle Çukurova ve Ege bölgesinde yayılmış ve gelişmişti. Bu durun Osmanlı hazinesinin gelirl-
erinin artmasına katkı yapabilirdi.

5. Çünkü Osmanlı’nın özellikle pamuk sanayisi için bu makinelere ihtiyacı vardı. Bu makinelerde yerli üretim
olmadığı için Avrupa’dan tedarik edilmekteydi. Sanayi tesisleri kurulmasını desteklemek için makinelerden
alanına gümrük vergisinin alınması kaldırmıştır.

AÇIK UÇLU-2

1. Osmanlı Devleti’nin gücünü yitirmeye başlaması, ayrılıkçı hareketlerin artması sonrası Balkanların
karışmasında Osmanlı Devleti’nin güçsüzlüğü, Milliyetçilik akımları ve Avrupalı Devletlerin kendi politikaları
çerçevesinde buradaki halkları kışkırtması etkili olmuştur.

2. 1877-1878 Osmanlı Rus savaşları, Balkan savaşları gibi yenilgiler Osmanlı Devleti’nin o bölgede egemen-
liğinin sarsılmasına neden olmuştur. Balkan Savaşları, 93 Harbi’nde olduğu gibi, Rumeli’deki Türk varlığını
doğrudan etkilemiştir.

3. Bu topraklarda yaşayan Türkler, idaresi altına girdikleri devletlerin hükümetleri veya ahalisi tarafından
çeşitli baskılara uğramışlardır. Bu zulüm yüzünden bütün maddi varlıklarını bırakıp adeta kaçarcasına en
kötü şartlar altında, eski yurtlarını bırakarak Osmanlı Devleti’nin iç kısımlarına doğru çekilmek zorunda
kalmışlardır.

4. Osmanlı Devleti Anadolu’ya akın eden muhacirlerden vergi alınmaması, askerlik mesleğinden muaflık
gibi tedbirler yanında, geçici iskân halinde başlayan yerleşimleri daha sonra sürekli iskân çalışmalarına
dönüştürmüştür. Göçmenlerin sürekli iskânında, hükümet arazi tevzii ve ev yapımı işlerinde büyük yardım-
da bulunmuştur. Muhacirlerin sağlık sorunları karşısında da devlet duyarsız kalmamıştır. Dönemin bulaşıcı
hastalıklarından biri olan koleraya karşı aşı kampanyası başlatılmıştır. Hastaneler yeterli gelmediği için yeni
hastaneler açılmıştır. Osmanlı Devleti, muhacirleri iskâna elverişli yerlere yerleştirmeye çalışmıştır.

5. Göçmenler, Anadolu’nun nüfusuna, ekonomisine, toplumsal yapısına büyük katkılarda bulunmuşlardır.
Göçler, Anadolu’daki Türk nüfusunun artmasına bu durum Kurtuluş Savaşı’na giden süreçte millî bir Türk
Devleti’nin temellerinin atılmasına katkıda bulunmuştur. Ayrıca göçler Türklük Bilincinin üst düzeye çık-
masını sağlamıştır. Göçlerin tüm olumsuzluklarına karşın, ekonomik anlamda 1600’lü yıllarda iç ayaklanma-
lar sebebiyle ıssızlaşan birçok köy eski canlılığına kavuşmuştur. Ziraat edilen toprakların artmasıyla devlete
ekonomik canlılık gelmiştir.

ORTAÖĞRETİM 38 TARİH-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ