Page 20 - Coğrafya 12 | Çalışma Defteri-8
P. 20
CEVAP ANAHTARI
EŞLEŞTİRME
1. C 2. D 3. A 4. Ç 5. B
BOŞLUK DOLDURMA
1. Besin 2. Su 3. Taşıma 4. Ekolojik 5. Aşırı 6. Bilinç
7. Greenpeace 8. Öder 9. Habitat 10. TEMA 11. Ramsar 12. Çevre
13. Yasa 14. Açık 15. Uluslararası 16. Mirası 17. Sürdürülebilir 18. Beşerî
ÇOKTAN SEÇMELİ
1. C 2. C 3. E 4. E 5. A 6. C 7. B 8. B 9. D 10. A 11. D 12. A 13. C 14. B 15. C
AÇIK UÇLU SORULAR
1. Bilinçsiz ve aşırı avlanma, doğal yaşam alanlarının yok olma- landırarak, çeşitli tehdit kategorileri oluşturulabilir. Bu katego-
sı, ormanların ve tatlı su kaynaklarının yok olması, küresel iklim rilerden herhangi birine ait olma kriterini taşıyan türler Kırmızı
değişikliği, kaçak avcılık, ekonomik gerekçelerle hayvanların av- Bültenlere ve Kırmızı Veri Kitaplarına (kırmızı alarm verilen türler
lanması için) dâhil edilir. Bu çalışmaların amacı, tehdit altındaki türlere
2. CITES: CITES (Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve ait veritabanını geliştirmek, türlerin koruma öncelikleri için te-
Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) adlı ulus- mel bir oluşum hazırlamak ve kurtarma çabalarının etkinliğini
lararası anlaşmanın amacı; yabani hayvan ve bitki türlerinin, izlemektir.
uluslararası ticaretinin canlıların hayatta kalmalarını tehdit et- 4. - Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN)
memesini sağlamaktır. - Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF)
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN): Dünya çapında biyo- - Greenpeace
lojik çeşitliliğin korunması için çalışan çevre örgütüdür. Bununla - Birleşmiş Milletler Çevre Programı (BMÇP) - (UNEP)
birlikte gıda güvenliği, küresel iklim değişimi ve sürdürülebilir - Avrupa Çevre Ajansı
kalkınma konularında çalışmalar yapar. Kuruluş, yayınladığı Kır- - Uluslararası Kuşları Koruma Konseyi
mızı Liste ile nesli tükenmekte olan türlere dikkat çeker. Kırmızı - Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal
Liste: bitki ve hayvan türlerinin dünyadaki en kapsamlı küresel Varlıkları Koruma Vakfı (TEMA)
koruma durumu envanteridir. Kırmızı Liste, binlerce tür ve alt tü- - Türkiye Çevre Eğitim Vakfı (TÜRÇEV)
rün nesillerinin tükenme riskini değerlendirmektedir. - Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL)
Ayrıca: Stockholm Çevre Bildirgesi, Rio Dünya Çevre Zirvesi, - Doğal Hayatı Koruma Derneği (DHKD)
Montreal Protokolü, Habitat Konferansı, Ramsar Sözleşmesi, - Deniz Temiz Derneği (TURMEPA)
Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleş- başlıca ulusal ve uluslararası çevre örgütleridir.
mesi, Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi, Kyo- 5.
to Protokolü ve Paris Anlaşması’yla da bu konularda çalışmalar
yapılmaktadır.
3. Tür Sınıflandırma ve Kurtarma Planları: Bu planlar özel bir
yönetim planı olup, çoğu kez tehdit altındaki ve nesli yok olan
türler için, özel statülerin verilmesini yasalar dâhilinde gerçek-
leştirir. Planın amacı; türlerin tehdit altında kalmayan alt kate-
gori sınıflarına inmesine olanak sağlayacak yeterli bir kurtarma
oranını başarmaktır.
Tehdit Altında Bulunan ve Nesli Tükenen Türlerin Sınıflandırıl-
ması: Türleri, neslinin tükenme riski potansiyeli açısından sınıf-
BECERİ TEMELLİ
1. Afrika, dünyada siyasi istikrarın yeterince sağlanamadığı ve birlikte ortak miraslara yönelik saldırıların artması, tarihî eser
çatışmaların yoğun olarak yaşandığı bir kıtadır. Bundan dolayı kaçakçılığının yapılıyor olması, eserleri koruma politikalarının
koruma politikalarının da yeterli olmadığı, yönetim planı ek- yetersiz kalması, baraj inşa projeleri vb. faktörler dünyanın teh-
sikliğinin yaşandığı, kaçak avcılığın, orman tahribatının, izinsiz like altındaki miras sayısında artışa neden olmuştur.
tarımsal faaliyetlerin yaygın olduğu, yasa dışı ve zehirli deniz 3. Türkiye'de siyasi istikrarın olması, sivil toplum kuruluşlarının
ürünleri kullanımının ve insan kaynaklarının yetersiz olduğu böl- çabaları, devlet kurumlarının politikaları ve çıkarılan kanunlarla
geler Orta Afrika’da yaygın olarak görülmektedir. Bunların dışın- doğal ve kültürel alanların korunması ülkemizde dünyanın tehlike
da bölgede iç savaşların yaşanıyor olması, modern silahlarla bu altındaki doğal ve kültürel miras alanlarının bulunmamasını sağla-
bölgelerin tahribatına sebep olmaktadır. mıştır. Ayrıca bu konuda devlet politikası gereği dünya genelinde-
2. Dünyanın tehlike altındaki kültürel mirasları haritası incelen- ki doğal ve kültürel varlıkları koruma sözleşmelerine taraf olma-
diğinde yoğunluğun Orta Doğu, Kuzey Afrika, Yemen ve Afga- mız ve destek vermemiz de Türkiye’de doğal ve kültürel mirasların
nistan’da olduğu görülür. Bu bölgelerde savaş ve iç savaşlarla tehlikesiz ortamlarda varlığını sürdürmesini sağlamaktadır.
ORTAÖĞRETİM 20 COĞRAFYA-12
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
