Page 6 - Fizik 12 | Çalışma Defteri -8

Hatırlıyor muyum?

Yarı İletken Teknolojisi Hatırlıyorum

Elektrik iletkenliği bakımından iletken ile yalıtkan arasında kalan maddelere yarı 2 Puan
12 iletken maddeler denir. Yarı iletken maddeler doğada bulunabileceği gibi labora- Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
tuvar ortamında da üretilir. Elektronik devre elemanlarının büyük bir bölümü yarı
Hatırlamıyorum
iletken madde olan silisyum ve germanyum elementlerinden üretilmektedir. 0 Puan

Silisyum ve germanyum elementlerinin son yörüngelerinde dörder elektron ol-
masından dolayı bu elementler başka elementler ile katkılanarak iletken hâle
gelebilmektedir.
Bu olay sonucunda N tipi ve P tipi yarı iletkenler elde edilir.
N Tipi Yarı İletkenler Hatırlıyorum
2 Puan
13 Germanyum veya silisyum kristalleri içerisine fosfor veya değerlik elektron sayısı Kısmen Hatırlıyorum
5 olan katkı maddelerinin katılmasıyla N tipi yarı iletkenler elde edilir. N tipi yarı
iletkenlerde akım taşıyıcıları serbest elektronlardır. 1 Puan
P Tipi Yarı İletkenler Hatırlamıyorum
0 Puan
Germanyum veya silisyum kristalleri içerisine alüminyum gibi değerlik elektron
sayısı 3 olan katkı maddelerinin katılmasıyla P tipi yarı iletkenler elde edilir. Bu
durumda germanyum ve silisyum atomlarının atomik yörüngelerinde elektron
boşluğu oluşur ve elektrik akımı bu boşluklar sayesinde taşınır.

Yarı iletkenlerin özellikleri:
• İletkenlik bakımından iletken ve yalıtkanlar arasındadır.

• Normal hâldeyken yalıtkandır. Hatırlıyorum
2 Puan
14 • Isı, ışık ve manyetik etki altında gerilim uygulandığında geçici iletkenlik özelliği Kısmen Hatırlıyorum
kazanır. 1 Puan
Hatırlamıyorum
• Tabiatta bulunduğu gibi laboratuvar ortamında da bileşik olarak elde edilebilir. 0 Puan

• Kristal yapıya sahiptir. Atomları kübik kafes sistemine uygun belirli bir düzende
sıralanmıştır.

Diyotlar:
Diyot, akımın bir yönde akmasına izin veren yarı iletken elektronik devre elema-
nıdır. Diyotlara aynı zamanda doğrultmaç da denir. Diyotlar, germanyum ve si-
lisyuma farklı katkı maddeleri eklenerek oluşturulan P ve N yarı iletkenlerinden
elde edilir. P ve N ikilisi birleştiğinde PN eklemi oluşur ve diyotun yapısında bu Hatırlıyorum
eklem bulunur. 2 Puan

15 Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan

Hatırlamıyorum
0 Puan
Diyotlar genellikle AC şebeke gerilimini, DC gerilime dönüştürür. Evlerde prize
takılarak çalıştırılan tüm cihazlarda bu devre elemanları kullanılır. Ters bağlanan
diyotlarda uygulanan gerilim değeri artırılırsa diyot bozulur.

ORTAÖĞRETİM 6 FİZİK-12
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ