Page 20 - Kimya 12 | Çalışma Defteri -8

Beceri Temelli - III

YAKIT PİLLİ ARAÇ

Yönerge: Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.

Alternatif enerji kaynaklarından bir tanesi de hidrojen enerjisidir. Hidrojen cok etkin ve temiz bir yakıttır. Yanması
sonucunda oluşan ürünler, genel olarak sera etkisine, ozon tabakasının incelmesine, asit yağmuru ve çevre kirliliğine
neden olmazlar. Otomobillerde benzin yerine hidrojen kullanılabileceği fikrini ilk ortaya atan bilim adamı Uluslararası
Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Merkezi’ni (ICHET) kuran Prof. Dr. Nejat VEZİROĞLU’dur. Hidrojen gazı doğada element
halde bulunmaz bileşikleri halinde bulunur. Hidrojenin en iyi elde edilebildiği bileşiklerden biri de sodyum borhidrürdür.
Sodyum borhidrür maddesi suyla karıştırılıp sıvı bir yakıt olarak saklanabilir. Söz konusu olayın kimyasal reaksiyonu;

NaBH₄ + 2H₂O → katalizör→ 4H₂ + NaBO₂
şeklindedir.Su içerisinde çözünen sodyum borhidrür (NaBH₄), bir karışım olarak depolanmaktadır. Enerji üretmek için
hidrojen ihtiyacı gerektiğinde bu karışım içine uygulanan katalizör aracılığı ile kimyasal reaksiyon başlatılmaktadır.
Reaksiyon sonucunda gaz halinde serbest kalan hidrojen, yakıt pilinden geçirilerek elektrik enerjisi elde edilir.

2009 yılı sonlarında Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) desteğiyle başlayan sodyum borhidrürü yakıt pilli araç
projesi kapsamında araç üzerine sodyum borhidrürden hidrojen üreten bir entegre sistem geliştirildi ve araçtaki yakıt
pili beslenerek aracı sürmek için gerekli enerji elde edildi.

Bor madeni ürünlerinden olan bor karbürün en önemli özelliklerinden biri, elmastan sonra ikinci en yüksek sertliğe
sahip malzeme olmasıdır. Yüksek sıcaklığa dayanıklıdır ve nötron absorplama özelliğine sahiptir.

A) Yakıt pillerinde sodyum borhidrür kullanılan araba üretiminin; ülkemiz ve çevre kirliliği acısından önemini açıklayınız.

...............................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................

B) Bor karbürün sahip olduğu özellikler düşünüldüğünde bu bileşik hangi alanda kullanılıyor olabilir?
...............................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................

C) Alternatif yakıtlar otomobillerde fosil yakıtların yerini alabilir mi? Açıklayınız.
...............................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................

Ç) Bor madeninin diğer kullanım alanları nelerdir? Araştırınız.
...............................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................

ORTAÖĞRETİM 20 KİMYA-12
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ