Page 16 - Coğrafya 11 | 2.Ünite

BEŞERÎ SİSTEMLER

Ağıl, küçükbaş hayvanlar için çevresi taş duvar ya
da çitlerle çevrili olan barınaktır (Görsel 2.30.). Ge-
nellikle üstleri açık olan bu geçici yerleşmeler; Doğu
Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu’da yay-
gındır.
Kom, hayvancılık faaliyetleriyle uğraşan aileler
tarafından kurulmuş geçici yerleşmelere denir. Aile
ve çobanın oturduğu evler, hayvan barınağı, ot de-
posu ve ağıllardan oluşan bu yerleşmeler Doğu Ana-
dolu’da oldukça yaygındır. Komların bazıları zaman
içinde sürekli yerleşmeye dönüşmüştür.

Görsel 2.30: Ağıl yerleşmesi
Oba, göçebe yaşayan ailelerin hayvancılık yap-
mak amacıyla oluşturduğu geçici yerleşmelere denir
(Görsel 2.31.). Genellikle çadırlardan oluşan bu yer-
leşmelerin sayıları giderek azalmaktadır. Ülkemizde
Orta Karadeniz’in güneyinde ve Toros Dağları’nın
bazı kesimlerinde oldukça yaygın olan bu yerleşme-
lere Doğu Anadolu’da da rastlanır.
Dam; genellikle hayvancılığın ön planda oldu-
ğu, kısmen de tarımın yapıldığı geçici yerleşmele-
re de nir. Ülkemizde bu tür yerleşmeleri Gökçeada,
Bozcaada, Göller Yöresi ve Batı Anadolu’da görmek
mümkündür.
Görsel 2.31: Oba yerleşmesi

Mezra, genellikle ekip biçme ve hayvancılık yapı-
lan, bir veya birkaç aileye ait olan yerleşmelere denir
(Görsel 2.32). Ülkemizde bu tür yerleşmeler Doğu
Anadolu, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu ve Kara-
deniz’de yaygındır.
Mahalle, tarım ve hayvancılıkla uğraşan az sayıda
ailenin oturduğu yerleşmelere denir. Bu yerleşme-
ler; Karadeniz, Batı Anadolu, Marmara ve Akdeniz’de
yaygındır.

Görsel 2.32: Mezra yerleşmesi

Divan, birbirine uzak birden fazla mahallenin
birleşmesiyle oluşmuş yerleşmelere denir (Görsel
2.33). İklim ve yeryüzü şekillerinden dolayı özellik-
le Karadeniz’e özgü bir yerleşme türü olan divan;
Sakarya, Kocaeli, Bolu, Sinop, Samsun ve Ordu gibi
il lerde yaygın olarak görülmektedir. Serdivan (Sa-
karya), Dörtdivan (Bolu) ve Eldivan (Çankırı) bu isim-
le anılan yerleşmelere örnek verilebilir.

Görsel 2.33: Divan yerleşmesi

72