Page 71 - Defterim- Coğrafya 10
P. 71

SU KAYNAKLARI

                                                                                                             Notlarım
             3. Türkiye’nin Akarsuları

            Türkiye özelliği ve büyüklüğü farklı olan birçok akarsuya ev sahipliği yapmaktadır. Bu
            akarsulardan bazıları komşu ülkelerde de devam ettiği için uluslararası nitelik taşır.


                  18. ETKİNLİK


            Aşağıdaki  tabloda  Türkiye’deki  akarsuların  genel  özellikleri  ve  bu  özelliklerin
            nedenleri  de  numaralarla  verilmiştir.  Akarsuların  genel  özelliklerini  tablodaki
            numaralarla örnekteki gibi eşleştiriniz.


                   Etkili Olan
                                             Özelliği           No               Nedeni
                Neden/Nedenler
                                                                                                              Bilgi Kutusu
                                    Sık bir akarsu ağına                                                         Türkiye’deki
              1, 2                  sahiptir.Akarsuların        1   Ülkenin yarımada olması
                                                                                                            akarsular yağmur,
                                    boyları kısadır
                                                                                                             kar-buz, kaynak
                                                                                                               ve göl sularıyla
                                    Yatak eğimleri fazla, akış
                                                                2   Dağların uzanış yönü
                                    hızları yüksektir.                                                        beslenmektedir.
                                                                                                                 Ayrıca Fırat,
                                    Toroslar ve Karadeniz                                                    Dicle, Kızılırmak,
                                    dağlarında boğaz vadilere  3    Ülkenin yağış rejimi
                                                                                                           Yeşilırmak, Sakarya
                                    rastlanılır.
                                                                                                               gibi bazı büyük
                                    İlkbahar ve yaz                                                       akarsuların ise farklı
                                    başlarında debileri artar.   4  Kar erimeleri                           kolları birbirinden
                                    Rejimleri düzensizdir.                                                     farklı beslenme
                                                                                                               özelliğine sahip
                                                                    Ülkenin yüksek ve genç jeolojik               olduğundan
                                    Delta ovası oluştururlar.   5
                                                                    yapıda olması
                                                                                                                karma rejimli
                                                                                                              akarsular olarak
                                    Rafting gibi su sporlarına
                                                                6   Bol alüvyon taşırlar.                        isimlendirilir.
                                    elverişlidirler.
                                    Enerji potansiyeli
                                                                    Denge profiline
                                    yüksektir. Taşımacılık      7
                                                                    ulaşmamışlardır.
                                    yapılamaz.


                  ÖSYM NE SORDU?
            Türkiye’de  akarsular  saniyede  akıttıkları  toplam  su  miktarı  bakımından  fazla  zengin
            sayılmaz. Ancak enerji potansiyeli bakımından oldukça zengindir.

            Bu durum aşağıdakilerden hangisine kanıt olabilir?
            A) Akarsu yataklarında eğimin fazla olduğuna
            B) Akarsu havzalarının geniş olduğuna
            C) Akarsuların kar suyu ile beslendiğine
            D) Akarsu rejimlerinin düzensizliğine
            E) Akarsuların sık yatak değiştirdiğine
                                                                                      1985 / ÖYS
               Çözüm:

            Türkiye’de akarsuların yatak eğimi fazla olduğu için enerji potansiyeli yüksektir.
                                                                                           CEVAP A
                                                                                                                  69
   66   67   68   69   70   71   72   73   74   75   76