Page 25 - DEFTERİM TARİH 10

Artuklular (1102-1231)

Malabadi Köprüsü (Diyarbakır)
• Mardin merkezli olarak Artuk Bey’in oğulları tarafından kurulmuş ve daha sonra Mar-
din, Hasankeyf, Harput adıyla üç kola ayrılmıştır.
• Bu dönemde yaşayan El Cezerî, sibernetik (otomatik cihazlarla bir sistemin kontrolü)
biliminin kurucusu kabul edilmiştir.
• Bizans sikkeleri örnek alınarak para basılmıştır.
• Malabadi Köprüsü, Artukluların önemli eserleri arasında yer almaktadır.

Çaka Beyliği (1081-1093)

• Çaka Bey tarafından İzmir ve civarında kurulan beylik, denizcilik
faaliyetleriyle uğraşan ilk Türk beyliğidir.
• Rodos, Sakız, Midilli ve Sisam bu dönemde fethedilmiştir.
• Çaka Bey, İstanbul’u almak için Türkiye Selçukluları ve Peçeneklerle
ittifaklar yapmış fakat başarılı olamamıştır.

Emir Çaka Bey (Temsilî)

TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ’NDE DEVLET TEŞKİLATI VE
SOSYOKÜLTÜREL YAPI

• Türkiye Selçuklu Devleti, kendinden önce-
ki Türk devletlerinin teşkilat sistemlerinden
Bilgi Havuzu
yararlanmıştır.
Türkiye Selçuklu
• Türkiye Selçuklu Devleti’nde ülke, hanedanın
Hükümdarı II. Kılıç
ortak mülkü sayılmıştır. Düzenli bir veraset
Arslan, ülkeyi on
sisteminin olmaması taht kavgalarına yol
bir Selçuklu şeh-
açmıştır.
zadesi arasında
• Dergâh veya bargâh denen saray, devletin
paylaştırmıştır.
yönetim merkezi olmuş; aynı zamanda hü-
Türkiye Selçuklularında Divân (Minyatür)
kümdar da burada yaşamıştır.
• Saray teşkilatında en önemli görevliye hâcip, reislerine ise hâcibü’l-hüccab denmiştir.
• Selçuklu hükümdarları; İran etkisiyle keyhüsrev, keykavus, keykubad gibi Farsça ünvan-
lar da kullanmıştır.
• Türkiye Selçuklu Devleti’nde devlet işlerinin karara bağlandığı yönetim organına Divân-ı
Saltanat veya Divân-ı Alâ denmiştir.
• Türkiye Selçuklularında hükümdar seferdeyken yerine vekâlet eden divâna Niyâbet-i
Saltanat adı verilmiştir.
• Türkiye Selçuklu Devleti’nde devlet eyaletlere ayrılmıştır.

24