Page 328 - DEFTERİM TARİH 10

LONCA TEŞKİLATI

• İslam dünyasında fütüvvet anlayışıyla örgütlenen esnaflar, Türkiye Selçuklu Devleti’n-
de Ahilik sistemi çerçevesinde bir araya gelmiştir. Osmanlı Devleti’nin kuruluş süre-
cinde de Ahilik sistemi altında örgütlenen esnaflar, zamanla bu teşkilata lonca adını
Bilgi Havuzu
vermiştir.
Gedik, meslek
• Osmanlı Devleti, devletin ve toplumun ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak için iaşecili-
grupları içinde
ğe önem vermiştir.
ihtiyaç oluştu-
- İaşecilik ilkesine göre ekonomik faaliyetlerin temel amacı mal ve hizmet
ğunda esnaflara
arzının ucuz, kaliteli ve bol olmasıdır.
Lonca Teşkilatı
• Osmanlı Devleti, genel olarak ziraata ve el emeğine dayanan ekonomisini korumak
tarafından dük-
amacıyla önemli yasal düzenlemeler yapmıştır. kân açma hakkı-
• Osmanlı Devleti’nde tarım dışında üretim yapan esnaf nın tanınmasıdır.
ve zanaatkârlar, Lonca Teşkilatı çatısı altında örgütle-
nerek narh uygulamasını kullanmıştır.
- Fiyatları denetim altında tutmak amacıyla ilk dö-
nemlerden itibaren narh uygulamasına başvurulmuştur.
Buna göre temel ihtiyaç maddelerinin en fazla veya en
az kaç paraya satılabileceği devlet tarafından belirlen- Bilgi Havuzu
miştir.
• Osmanlı Devleti’ndeki tüm esnaflara Lonca Teşkilatına
Lonca Teşkila-
üye olmak zorunlu tutulmuştur.
tında her meslek
- Her meslek grubu için ayrı bir lonca kurulmuştur.
grubunun başında
- Her loncanın başında o lonca üyeleri tarafından seçilen
ustalar tarafından
şeyh, kethüda ve yiğitbaşı adlı görevliler yer almıştır.
seçilen bir şeyh
bulunurdu. Lonca
Teşkilatının idari
• Lonca Teşkilatı; üretilen malların standartlara uygunluğunu denetlemiş, esnafın ih-
ve maddi işlerini
tiyacı olan elemanları yetiştirmiş, meslek grupları arasında yardımlaşma ve daya-
kethüda adı verilen
nışmayı sağlamış, esnaf için gereken ham maddeyi temin etmiştir.
görevli yürütürken
disiplin işlerine ve
• Osmanlı Devleti, fiyatları dengede usta-çırak ilişki-
tutmak ve ekonomik istikrarı sağla- lerine ise yiğitbaşı
mak için narh uygulamasına önem bakardı.
vermiş ve temel tüketim malları olan
ekmek, un ve buğdayda uygulanacak
azami ve asgari fiyatları belirlemiştir.
- Narh uygulaması ile belirlenen
Bilgi Havuzu
azami ve asgari fiyatların üstünde
Üretilen malın ka-
ve altında satış yapılması engellenerek
litesi ehlihibre adı
fiyat istikrarı sağlanmıştır.
verilen görevli ta-
Buğday rafından kontrol
edilmiştir.
• Lonca Teşkilatı, ürünün fiyatını narh uygulamasına göre belirlerken ürünün kalitesi-
nin yanı sıra halkın alım gücünü de göz önünde tutmuştur.
- Narh kurallarına uymadan fiyat belirleyenler ile hatalı mal satanlar loncalar ta-
rafından cezalandırılmıştır.
- Lonca Teşkilatı içinde yer alan şeyh ve ihtiyarlardan oluşan bir kurul tarafından
verilen cezalar daha çok eğitici amaçlı ve tarafları uzlaştırma odaklıydı.

327