Page 77 - DEFTERİM TARİH 10

OSMANLI-BİZANS İLİŞKİLERİ

XIII. Yüzyıl Sonlarında Anadolu ve Çevresinin Genel Durumu
Bilgi Havuzu
Jeopolitik; devlet- • Anadolu; jeopolitik konumu, ikliminin uygunluğu, zengin su kaynakları gibi sebep-
lerle tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve Doğu ile Batı arasında
lerin uluslararası
ticaret yollarının geçtiği bir merkez konumunda olmuştur.
alandaki ilişkilerini
ve politik davra-
• 1243 Kösedağ Muharebesi Türkiye tarihi açısından bir dönüm noktasıdır. Bu sa-
nışlarını coğrafi vaştan sonra Anadolu’da Türkiye Selçuklularının otoritesi zayıflamış, Türkiye Selçuk-
konumları itiba- lu tahtına Moğol kökenli İlhanlıların onay verdiği melikler oturtulmuştur.
rıyla değerlendiren
• Anadolu’daki Moğol baskısı, XIII. yüzyılın sonlarına doğru gittikçe azalmış; bu du-
disiplindir.
rumdan yararlanan Türkmen beyleri, Türkiye Selçuklu Devleti ile ilişkilerini keserek
bağımsızlıklarını ilan etmeye başlamıştır.

• Anadolu’da bu döneme İkinci Beylikler Dönemi denmiştir.

• Anadolu’da Türk beylikleri dışında Trabzon Rum İmparatorluğu ve Bizans İmpa-
ratorluğu varlığını sürdürmüştür. Bu dönemde taht kavgaları, tekfur adı verilen
yöneticilerin baskısı, vergilerin ağırlığı gibi sebeplerle Bizans halkının devlete güveni
Bilgi Havuzu azalmıştır.
Anadolu, İpek
Yolu ve Baharat • Mısır merkezli Türk İslam devleti olan Memlûklular, Moğollarla iki önemli savaş
Yolu sayesinde yaparak onları yenmeyi başarmıştır. Savaşlardan ilki Ayn-ı Calut Savaşı (1260), di-
ğeri ise Anadolu’da gerçekleşen 1277 Elbistan Savaşı’dır. Memlûklular, Moğollardan
önemini her dö-
kaçan Abbasi halifesini himaye ederek İslam dünyasında saygınlığını artırmıştır.
nem korumuştur.
• XIII. yüzyılın sonlarında Balkanlar siyasi açıdan parçalanmış bir durumdadır. Bal-
kanlarda hâkimiyet için mücadele eden Sırp Krallığı ile Bizans arasındaki rekabet
siyasi birliğin kurulmasını engellemiştir. Balkanlarda ayrıca Bulgar Krallığı, Arnavut-
luk, Bosna ve Hersek Prenslikleri ile Eflâk ve Boğdan Voyvodalıkları bulunmaktadır.

Bilgi Havuzu
• Balkan devletleri arasında siyasi anlaşmazlıkların yanı sıra mezhep ayrılıklarından
Osmanlı Beyliği’nin doğan çatışmalar da yaşanmaktadır. Katolik Macarlar, Ortodoks Balkan uluslarını
Bitinya adı verilen mezhep değiştirmeye zorlamakta; Bogomil mezhebinden olan Bosnalılara da baskı
bölgede kurulduğu uygulamaktadır.
konusunda tarihçi-
ler hemfikirdir. Bi-
tinya; İznik, İzmit,
Bursa, Sakarya
gibi şehirleri içine
alan bölgedir.

Bilgi Havuzu
Voyvoda; Eflâk,
Boğdan ve Erdel
beyleri için kulla-
nılan ünvandır.

Anadolu’da İkinci Beylikler Dönemi

76