Page 96 - DEFTERİM TARİH 10
P. 96

OSMANLILARIN ANADOLU’YA YÖNELİK POLİTİKALARINDAKİ DEĞİŞİM
                       I. Murad Dönemi                         Yıldırım Bayezid Dönemi
                                                                                                         Bilgi Havuzu

          I. Murad Dönemi’nde Batı Anadolu bey-       Batı Anadolu beylikleri Yıldırım Bayezid           Vassallık: Güçlü
          likleri “vassallık” şeklinde himaye altına   tarafından doğrudan merkeze bağlanmış ve          bir devletin koru-
          alınmıştır.                                 eski beyler tasfiye edilmiştir.                    ması altına girme
                                                                                                         ve ona bağlanma
                                                                                                         durumu.


           Yıldırım Bayezid Dönemi’nde


           •  Saruhan, Aydın, Menteşe, Hamit ve Germiyan Beylikleri ile Bizans’ın elinde bulu-
               nan Alaşehir alınmış; Osmanlılar Batı Anadolu’nun tamamına hâkim olmuştur.                Bilgi Havuzu
                                                                                                         Yıldırım Bayezid,
           •  Kastamonu, Candaroğulları Beyliği’nden alınmış ve merkezi Samsun olan Canik                Fırat Nehri’ne
               Beyliği ele geçirilmiştir.                                                                kadar uzanan
                                                                                                         alanda devletin
           •  Niğbolu Muharebesi sırasında Osmanlı topraklarına saldıran Karaman Beyi affe-              siyasi birliğini
               dilmemiş ve bu beyliğe son verilmiştir (1397).                                            büyük ölçüde
                                                                                                         sağlamayı ba-
           •  Kadı Burhaneddin Ahmet ve Akkoyunlu Devletleri arasındaki mücadeleden yarar-
                                                                                                         şarmış; merkezi
               lanan Osmanlı Devleti önce Sivas’ı ardından Tokat ve Kayseri’yi ele geçirmiştir.
                                                                                                         Kütahya olan
                                                                                                         Anadolu Beyler-
           •  Dulkadiroğulları Beyliği’nin merkezi Elbistan ile Memlûkluların elindeki Malatya
                                                                                                         beyliği’ni kur-
               alınmış, Dulkadiroğullları Osmanlı hâkimiyetini kabul etmiştir.
                                                                                                         muştur.







                                          Emir Timur [Timur(lenk*)], Timur Hanedanlığı’nın
                                          kurucusu ve ilk hükümdarıdır. Başlangıçta Çağatay
                                          Hanlığı’na bağlı bir emir olan Timur, verdiği mücadele
                                          sonunda hanlığın yönetimini ele geçirmiş; Semerkant’ı
                                                                                                          Bilgi Havuzu
                                          kendine merkez yapmıştır (1369). Cengiz soyundan
                                                                                                          Yıldırım Baye-
                                          olmadığı için tahta Çağatay hanları soyundan biri-
                                                                                                          zid’in Sivas’ı al-
                                          ni oturtmuş ve şeklî olarak ona bağlı kalmıştır. Batıya
                                                                                                          ması Akkoyunlu-
                                          doğru sefere çıkan Timur, önce Altın Orda Devleti’ni
                                                                                                          larla, Malatya ve
                                          yenilgiye uğratarak bu devletin zayıflaması ve dağılma-
                                                                                                          Elbistan’ı alması
                                          sına yol açmış; ardından İran, Kafkasya, Irak ve Azer-
                                                                                                          ise Memlûklularla
                                          baycan’ı almış ve 1402 Ankara Savaşı’nda Osmanlıları
                                                                                                          arasının açılma-
                                          mağlup etmiştir.
                                                                                                          sına sebep olmuş-
                                          Son seferini doğuya, Çin üzerine düzenleyen Timur, bu
                                                                                                          tur.
                                          seferi tamamlayamadan 1405’te hastalandığı Otrar
                                          şehrinde vefat etmiştir.
                                          *Lenk, aksak anlamında Farsça sözcük.
               Emir Timur heykeli,
               Taşkent (Özbekistan)







                                                                                                                        95
   91   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101