Page 155 - Defterim Biyoloji - 9

3.
Ünite Canlılar Dünyası

CANLILARIN ÇEŞİTLİLİĞİ VE
SINIFLANDIRILMASI

Dünyadaki canlı çeşitliliğinin fazla olması, canlıların sınıflandırılmasını zorunlu kılmıştır. Doğa-
daki canlıların benzerlik ve farklılıklarına ayrıca akrabalık derecelerine göre gruplandırılması-
na sınıflandırma (sistematik) denir. Canlıları sınıflandırmak için gerekli olan kural ve kriterleri
belirleyen bilim dalına taksonomi adı verilir.
İlk yapılan sınıflandırmaya yapay (ampirik) sınıflandırma adı verilmiştir. Zamanla yeni canlı
türlerinin keşfedilmesi ile daha kapsamlı bir sınıflandırma olan doğal (filogenetik) sınıflandırma
yapılmıştır.

Yapay (Ampirik) Doğal (Filogenetik)
Sınıflandırma Sınıflandırma

Aristo tarafından Carolus Linnaeus
yapılmış (Karl Linne)
sınıflandırmadır. tarafından
geliştirilmiştir.

Aristo Carolus Linnaeus
(Karl Linne)
(Temsilî)
(Temsilî)
Canlıların dış görünüşü, yaşadığı Canlıların köken benzerliklerine,
ortam, doku ve organ benzerliği akrabalık derecelerine, homolog
gibi özelliklerine bakılarak yapılır. yapılarına bakılarak yapılan
Günümüzde geçerli değildir. sınıflandırmadır.

Yapay sınıflandırmaya göre canlılar Filogenetik sınıflandırmada akrabalık
şu şekilde sınıflandırılmaktadır: derecelerini belirlemek için
Hayvanlar Bitkiler
• DNA ve protein benzerliği,
• Suda Yaşayanlar • Otlar • vücut simetrisinin benzerliği,
• Karada Yaşayanlar • Çalılar • embriyonel gelişim evrelerinin
• Havada Yaşayanlar • Ağaçlar benzerliği gibi özelliklere bakılır.

Doğal sınıflandırmada homolog organlar
Yapay sınıflandırma yapılırken analog
organlar dikkate alınır. Analog organların dikkate alınır. Homolog organların
kökenleri farklı, görevleri aynıdır. kökenleri aynı, görevleri aynı ya da
farklıdır.

İnsan
Örnek Örnek At
kolu
bacağı

Yarasa
kanadı Yunus
Sinek kanadı Kuş kanadı
yüzgeci

154