Page 129 - Defterim Coğrafya - 9

Notlarım B. TÜRKİYE’DE

İKLİM

Mutlak ve göreceli konum, Türkiye’nin iklim özelliklerini etkiler. Mutlak konum
açısından Kuzey Yarım Küre’de ve ılıman iklim kuşağında yer alan Türkiye’de
dört mevsim belirgin olarak yaşanır. Göreceli konum özelliklerine bağlı olarak
Türkiye’de iklim özellikleri kısa mesafelerde değişir. Örneğin Balıkesir ve Erzurum,
yaklaşık aynı enlemler üzerinde yer alır. Ancak Erzurum’un yükseltisi (1.900 m)
Balıkesir’in yükseltisinden (120 m) fazla olduğundan Erzurum’da sıcaklıklar daha
düşüktür. Türkiye’nin etrafındaki denizlerin etkisi ve dağların uzanış doğrultusu
nedeniyle genel olarak kıyılarda denizel iklim, iç kesimlerde ise karasal iklim
özellikleri hâkimdir.

Türkiye’de Sıcaklık
Bilgi Havuzu Türkiye’de sıcaklık; genel olarak güneyden kuzeye (enlem), kıyılardan iç kesimlere
(karasallık), batıdan doğuya (yükselti) doğru azalmaktadır. Ülkemizde nemin fazla
olduğu kıyı kesimlerde günlük ve yıllık sıcaklık farkı azdır. Nemin az olduğu iç
Türkiye’de en yüksek sıcaklık
kesimlerde ise günlük ve yıllık sıcaklık farkı fazladır.
27/08/1961’de Cizre’de
(Şırnak) 49 °C, en düşük
sıcaklık ise 09/01/1990’da
Çaldıran’da (Van) -46,4 °C
Sıra Sizde
olarak ölçülmüştür. En yüksek
1. Etkinlik: Aşağıdaki haritadan yararlanarak cümlelerde boş bırakılan yerlere
yıllık ortalama sıcaklık 1962
yılında İskenderun’da (Hatay) uygun olan ifadeleri yazınız.
21,3 °C, en düşük yıllık
ortalama sıcaklık ise 1960
Bulgaristan Az.
yılında Sarıkamış’ta Karadeniz Gürcistan
(Kars) -0,2 °C olarak
Yun.
ölçülmüştür. Ermenistan
Marmara Denizi N.Ö.C.

İran

Ege Denizi Suriye Türkiye Yıllık Ortalama
Irak

Sıcaklık Dağılışı Haritası
Akdeniz
K
Sıcaklık (°C)
0 125 KKTC
GKRY
km < 4 8 12 16 >
Türkiye’de yıllık ortalama sıcaklık dağılışına göre şu sonuçlara ulaşılabilir:

• En yüksek sıcaklıklar ....................................................... ile ............................. ve
............................. kıyılarında görülür.

• En düşük sıcaklıklar, yüksek kesimlerde özellikle ...................................................... ve
................................... görülür.

• Sıcaklık değerleri, Karadeniz kıyılarında ............................. etkisiyle Orta Anado-
lu ve Doğu Anadolu’ya göre daha yüksektir. Bu durum ............................. etkisine
ters bir durumdur.

128