Page 57 - Defterim Fizik - 9

2. Ünite: Madde ve Özellikleri
Notlarım

2. DAYANIKLILIK

Katı maddelerin dışarıdan uygulanan kuvvetlere karşı şeklini koruma isteğine
dayanıklılık denir.
Kendi ağırlığına karşı dayanıklılık, Kesit alanı/Hacim ile orantılıdır. Aşağıdaki
tabloda bazı düzgün geometrik cisimlerin kesit alanları, hacimleri ve kendi ağır-
lıklarına karşı dayanıklılıkları verilmiştir.

Dikdörtgen
Küp Silindir Küre
Prizma

Geometrik a c r
Cisimler h
a a
a b
r

Kesit Alanı a 2 a.b π.r 2 π.r 2
2
Hacim a 3 a.b.c π.r .h 4 .π.r 3
3
1 1 1 3
Dayanıklılık
a c h 4r

Bir cismin sadece boyu artırılırsa kendi ağırlığına karşı dayanıklılığı azalır.
Aynı maddeden yapılmış sandalyenin uzun ayaklarına göre koltuğun kısa
ayakları çok daha fazla dayanıklıdır.

Yük taşıma kapasitesiyle kendi ağırlığına karşı dayanıklılık farklı kavram-
lardır. Cismin bütün boyutları artırılırsa taşıyacağı yük miktarı da artarken
kendi ağırlığına karşı dayanıklılığı azalır.

Aynı yükseklikte fakat kesit alanları farklı olan iki beton bloğun kendi ağır-
lıklarına karşı dayanıklılıkları eşitken taşıyabilecekleri yük miktarları farklıdır.

a klınızda bulunsun

Aynı maddeden yapılmış halatların taşıyabilecekleri
yük miktarı, kesit alanları ile doğru orantılıdır.

56