Page 85 - Defterim Fizik - 9

Ünite 3: Kuvvet ve Hareket

REFERANS NOKTASI: Bir cismin hareketini ya da konumunu
tanımlamak için seçilen sabit noktaya referans noktası denir.
KONUM: Konum, seçilen referans noktasından cismin bulunduğu
noktaya olan yönlü uzaklıktır. Konum, vektörel bir büyüklük olup
SI’daki birimi metredir. Konum x ile gösterilir.
ALINAN YOL: Bir cismin hareketi boyunca kat ettiği toplam
mesafeye alınan yol denir. Skaler bir büyüklük olan alınan yolun
SI’daki birimi metre olup x ile gösterilir.
YER DEĞİŞTİRME: Hareketli bir cismin harekete başladığı nokta yer değiştirme
olan ilk konumu ile hareketini sonlandırdığı nokta olan son konumu
alınan yol
arasındaki en kısa yönlü uzaklığa yer değiştirme denir. Vektörel bir
büyüklük olan yer değiştirmenin SI’daki birimi metre olup Δx ile
gösterilir.

Δx = x – x
son ilk

SÜRAT: Sürat, birim zamanda alınan yol olarak tanımlanır. Sürat skaler bir büyüklüktür.
SI’daki birimi m/s olup v ile gösterilir.

Alınan Yol x
Sürat = v =
Zaman t

HIZ: Hız, birim zamanda yapılan yer değiştirme olarak tanımlanır. Hız vektörel bir
büyüklüktür. SI’daki birimi m/s olup v ile gösterilir.

Yer Değiştirme Δx
Hız = v =
Zaman t

DÜZGÜN DOĞRUSAL HAREKET: Bir hareketlinin hız büyüklüğünü değiştirmeden sabit
hızla doğrusal bir yörüngede sürdürdüğü hareket, düzgün doğrusal harekettir.

Pozitif yönde hareket eden ve t = 0 anında x = 0 başlangıç konumunda bulunan bir hareketlinin
konum-zaman ve hız-zaman grafikleri aşağıdaki şekildeki gibi olur. Burada konum-zaman
grafiğinin eğimi (tan ) hız değerini verirken hız-zaman grafiğinin altında kalan alan ise yer
değiştirmenin büyüklüğünü verir.
Konum Hız

x
v
Δx

0 t Zaman 0 t Zaman

x
Eğim = tan = v = Alan = Δx = v . Δt
Δt

ORTALAMA SÜRAT VE ORTALAMA HIZ

Alınan Toplam Yol Yapılan Yer Değiştirme
Ortalama Sürat = Ortalama Hız =
Geçen Toplam Zaman Geçen Toplam Zaman
84