Page 191 - Defterim Kimya - 9

Endüstride Hâl Değişiminin Önemi
Su gibi diğer maddeler de katı, sıvı, gaz ve plazma hallerinde bulunabilir. Maddenin hâl değişimi en-
düstriyel açıdan oldukça önemlidir.

LPG (Sıvılaştırılmış Petrol Gazı) LNG (Sıvılaştırılmış Doğal Gaz)

Ham petrolün damıtılması ile elde edilir. %90’ı metan (CH ) olmak üzere etan
4
(C H ), propan (C H ), bütan (C H ) ve
3
4
10
8
6
2
Bileşimi yaklaşık %30 propan ve %70 diğer hidrokarbonları da içeren yüksek
bütan gazlarından oluşur. verimli bir yakıt türüdür.
Yüksek basınç altında (3-4 atm) sıvılaştı- Atmosfer basıncında, -162 °C’e kadar
rılarak tankerlerle taşınır. soğutulan doğal gazın yoğunlaştırılmasıy-
la elde edilir. LNG’nin hacmi doğal gazın
Renksiz, kokusuz gazdır. Ancak oluşabi-
hacmine göre yaklaşık 600 kat küçüktür.
lecek sızıntıların tespiti için kokulandırıl-
mıştır. Gemiler ile taşınır. Limanlarda gaz hâline
dönüştürülerek boru hatlarına verilir.
Düşük karbon sayılı olduğu için diğer ya-
Doğal gazın sıvılaştırılması sırasında için-
kıtlarla kıyaslandığında sera gazı salınımı
deki oksijen, karbon dioksit, kükürt bile-
ve çevreye zararı daha azdır. Havadan
şenleri ve su arındırıldığı için LNG doğal
ağırdır.
gaza göre daha saftır.
Yanıcı ve parlayıcı özelliğe sahiptir. Bu
Renksiz, kokusuz ve havadan hafiftir.
nedenle ısıtma ya da pişirme amaçlı
kullanıldığı gibi motorlu araçlarda yakıt Sanayideki birçok işlemde ve elektrik
olarak da kullanılır. üretiminde kullanılır.

Soğutucu sistemlerde de maddenin hâl değişimi özelliğinden yararlanılır. Buharlaşırken ortamdan ısı
alarak ortam sıcaklığının düşmesine neden olan maddelere soğutucu akışkanlar denir. Bir maddenin
soğutucu akışkan olarak kullanılabilmesi için uygulanabilir basınç altında buharlaşması ve sıvılaşması
gerekir. Bunların dışında gazların hâl değişiminden; ilaçlama sistemlerinde, oto boyama makinelerin-
de, bazı otomobil ve kamyonların fren sistemlerinde, oksijen tüplerinde, ve sıcak hava balonlarında
Notlarım
faydalanılır.

Notlarım

190