Page 41 - Defterim Tarih - 9

YAZININ GELİŞİMİ

Bilgi Havuzu
Sümerlerde zig- Yazının İcadının İnsanlık Tarihi Üzerindeki Etkileri
guratlar tapınak
olmanın yanında
gözlemevi, ta-
hıl deposu ve okul
olarak da kullanıl- Kanun ve ku-
Bilgi birikimleri Eğitim öğretim rallar yazıla-
mıştır. Zigguratla- Tarihî devirler nesilden nesile yaygınlaştı ve
başladı. rak kalıcı hâle
ra “tablet evi” de aktarıldı. kolaylaştı. getirildi.
denmektedir.
Devlet işleri kolay- Kitaplar yazıldı, kü- Yapılan an- Toplumlar ara-
laştı ve vergi kayıt- tüphaneler kuruldu, laşmalar kayıt sındaki iletişim
ları tutuldu, merkezî medeniyet gelişti. altına alındı. ve etkileşim
otorite arttı. kuvvetlendi.

Bilgi Havuzu
• İlk kez Berga-
İlk Yazı Türleri piktografik yazı çivi yazısı hiyeroglif Fenike alfabesi
ma’da hayvan de-
risinden üretilen
parşömenler birleş- İlk Yazı Gereçleri kil tablet papirüs parşömen kâğıt
tirilerek kitap hâli-
ne getirilmiştir.
• Çin medeniyeti
tekstilden yapılan
kâğıdı üretmiştir. • Sümerler MÖ 3200’ler-
• VIII ve IX. yüz- de mabet ekonomisinin
yıllarda Müslü- doğurduğu ihtiyaç ile
manlar Çinlilerden sembol yazısını (piktog-
öğrendikleri kâğıt raf) icat etmişlerdir.
üretimini dünya
• Yazı yaygınlaştıkça sem-
üzerinde yaygınlaş-
boller küçülmüş ve işaret
tırmıştır.
kümeleri hâline gelmiştir.
• İşaretler çiviye benzetil-
diği için bu yazıya “çivi
yazısı” denmiştir.
• Sümerlerden sonra çivi
yazısı Akad, Babil Asur,
Hitit, Urartu gibi mede-
Ziggurat
niyetler tarafından da kullanılmış ve geliştirilmiştir.
• Mısırlılar bir tür resim yazısı olan hiyeroglif yazısını icat etmiş ve yazı aracı olarak Mı-
Bilgi Havuzu
sır’da yetişen papirüs adlı bir tür bitkiyi kullanmışlardır.
Sümerlerin kul-
landığı yazılı ilk kil
• Mısır yazısı, 24 sessiz harften oluşan Fenike alfabesinin gelişmesinde etkili olmuştur.
tablet örnekleri-
ne Uruk kentinde
• Günümüzde kullanılan Latin alfabesinin ortaya çıkışı Fenikelilere dayanır. Fenike alfabesi
rastlanmıştır.
önce Sami alfabesini, sonrasında da Latin alfabesini meydana getirmiştir.

38