Page 311 - Defterim TDE 9

TEZKİRE
Bilgi Havuzu

Eski dönemlerde önemli kişilerin, özellikle de şairlerin hayatlarının anlatıldığı ve onların Nekroloji: Ünlü bir
eserlerinden örneklerin verildiği düzyazı türüdür. Günümüzdeki biyografik-antolojik kişinin ölümünden
eserlere benzeyen tezkireler, bir tür edebiyat tarihi çalışması kabul edilir. hemen sonraki
Türk edebiyatındaki ilk şairler tezkiresi Çağatay sahası şairlerinden Ali Şîr Nevâî’nin günlerde, onu
yazdığı Mecâlisü’n-Nefâis’tir. Anadolu sahasında yazılan ilk şairler tezkiresi ise Sehî anmak için
Bey’e ait olan Heşt Bihişt’tir. Türk edebiyatındaki tanınmış tezkireler arasında Latîfî’nin yakın çevresinde
Tezkiretü’ş-Şuarâ’sı, Ahdî’nin Gülşen-i Şuarâ’sı, Kınalızâde Hasan Çelebi’nin Tezkiretü’ş- yer alan kişiler
Şuarâ’sı gösterilebilir. tarafından
yazılan,
HÂL TERCÜMESİ genellikle gazete
ve dergilerde
yayımlanan
Orgeneral yazılardır.
Ahmet Cemal Necip
Çengelköy
(309-2) Bilgi Havuzu
Haziran 306 (1890) Mektebe duhulü Genellikle roman,
hikâye, biyografi,
16 Kanûnusani 311 (28 Ocak 1896) Kurmay Yüzbaşı 2. Orduya
ÖRNEK Memur otobiyografi,
19 Temmuz 321 (1 Ağustos 1905) Binbaşı
anı, gezi yazısı
28 Temmuz 324 (10 Ağustos 1908) Yarbay
gibi eserlerde
6 Mayıs 325 (19 Mayıs 1909) Üsküdar Mutasarrıfı
6 Teşrinievvel 328 (19 Ekim 1912) Albay kullanılan portre
yazıları, bağımsız
15 Temmuz 329 (28 Temmuz 1913) 6. Kolordu Komutanı bir edebî tür
13 Şubat 329 (26 Şubat 1914) Nafia Nazırı olarak da kaleme
1 Kanûnuevvel 331 (14 Aralık 1915) Korgeneral alınabilir.
26 Kanûnusani 332 (8 Şubat 1917) İbkaen Bahriye Nazırı
22 Teşrinievvel 333 (22 Ekim 1917) Orgeneral

Bilgi Havuzu

Biyografiler;
TEZKİRE nesnel bir
tutumla, açık
ve sade bir dille,
Cenderecioğlu adıyla tanınır. Şemsi mahlasını kullanmıştır. bilgi vermek
Merhum Sultan Bayezid’e defterdar olmuştur. Titiz bir muhasipti. amacıyla yazılır.
Hesap ve sözleşme konusunda eşsiz, anında parmak hesabı sayıp Tezkireler ise
ÖRNEK olmayan, marifet sahibi, cevahiri mahir kimseydi. Bu beyit onun övgü veya yergi
cevap vermekte son derece kabiliyetli, cevahir bilmekte eşi
öznel bir tutumla,
şiirlerindendir:
amacıyla kaleme
Buldı rakib kizb ile âlemde iştihar
Dir vasfın işiden kişi lanet yalancıya alınmıştır.
“Rakip, yalancılığıyla âlemde şöhret kazandı, bu vasfını işitenler
yalancıya lanet olsun derler.”
Sehî Bey, Heşt Bihişt

309