Page 200 - Ekonomi (Tüm Kitap)

Küresel ısınmada etkili sera gazlarının salınımının yönetilememesi ve azalan su kaynaklarının

yanlış kullanımı nedeniyle küresel ısınmanın etkileri normal seyrinden daha hızlı yaşanıyor. Küresel
ısınma ve yanlış su yatırımları, Türkiye’nin “su bütçesini” yok edebilir. Suyun aşırı tüketimine yöne-

lik yatırımların devam etmesi hâlinde ülkemizin küresel ısınmanın etkilerinden olumsuz etkilenme-
sinden endişe ediyoruz. Türkiye, sanılanın aksine su kaynakları açısından son derece fakir olup kişi

başına düşen su miktarı dünya ortalamasının yaklaşık beşte birine karşılık geliyor. Küresel ısınmanın
etkisiyle Türkiye’nin su kaynakları daha da kısıtlı hâle geleceği için su bütçemizin son derece dikkatli

kullanılması gerekiyor. Ülkemizin 2030 yılı su kullanım hedefleri ve yatırımları, suyun daha çok israf
edilmesine neden olabilir. Suyumuzu nasıl kullanıyoruz?

Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü verilerine göre 2003 yılı itibarıyla kullanılan suyun
miktarı toplam 40,1 milyar metreküptür. Bu miktarın 6,2 milyar metreküpü (%15,5) içme suyu, 4,3

milyar metreküpü (%10,7) sanayi, 29,6 milyar metreküpü (%73,8) ise tarımsal amaçlı olarak kul-
lanılıyor. Bu dağılım içinde en büyük paya sahip (toplam su kullanımının dörtte üçü) tarımsal su

kullanımının, DSİ 2030 planına göre 72 milyar metreküpe çıkarılarak yüzde 143 oranında artırılması
öngörülüyor. Öte yandan, yine DSİ Genel Müdürlüğü verilerine göre sulanabilir alanların 2030 yılına

kadar 4,9 milyon hektardan 8,5 milyon hektara çıkarılarak yüzde 73 oranında büyütülmesi planlanıyor.
Tarımda İsraf Edilen Su

Ne var ki Türkiye’nin kısıtlı su kaynaklarının dörtte üçünü tüketen sulama yatırımları hızla ya-
pılırken suyun tasarruflu kullanımı ve ürün deseni üzerinde yeterince durulmuyor. Ülkemizde sulanan

alanların %94’ü, suyu israf eden yüzey sulama metotları (karık, tava ve salma) ile yapılırken geriye
kalan sadece %6’lık bir alanda basınçlı sulama sistemleri (yağmurlama, damlama) kullanılıyor. Oysa

yüzey sulama yöntemi yerine basınçlı sulama sistemlerinin oluşturulmasıyla tarımsal sulama için kul-
lanılan sudan tüm ürünlerde en az yüzde 50 oranında tasarruf sağlanabilir. Bugüne kadar sulamanın

yüzeyden yapılması nedeniyle Türkiye’nin su kaynaklarının en azından üçte birinin israf edildiği tah-
min ediliyor. Yüzey sulaması yapılarak suyun israf edilmesi sebebiyle Konya Havzası’ndaki sazlıklar

başta olmak üzere dünyaca ünlü pek çok sulak alanımızı kaybettik.
DSİ, tarım sektörü dışındaki sektörlerde de suyun tüketiminde büyük bir artış öngörüyor ve top-

lam kullanılan su miktarını 40,1 milyar metreküpten 112 milyar metreküpe çıkarmayı (yüzde 179’luk
artış) hedefliyor. Bu artışın Türkiye’nin doğal su rezervleri olan sulak alanları nasıl etkileyeceğiyle il-

gili bir hesaplama bulunmuyor. Ancak hâlihazırdaki 40,1 milyar metreküplük su kullanımı nedeniyle
Marmara Denizi’nden daha büyük bir yüz ölçümüne karşılık gelen 1 milyon 400 bin hektarlık doğal

sulak alanın (Türkiye’deki sulak alanların yaklaşık yarısı) kaybedildiği dikkate alındığında 2030 yı-
lında doğal sulak alanların neredeyse tamamının yok olması bekleniyor.

198