Page 28 - Kimya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

13
KİMYA 9

2. ÜNİTE : ATOM VE PERİYODİK SİSTEM > 2.1. Atom Modelleri > 2.1.1. Dalton, Thomson, Rutherford ve Bohr Atom Modelleri
Kavram : Thomson Atom Modeli
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı ELEKTRON 20 dk.
Çalışmanın Amacı Thomson atom modelini açıklayabilme.
1. Yönerge: Aşağıda verilen metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Yüksek direklerin arasına gerilmiş tellerin elektrik taşıdığı herkes tarafından bilinse de elektriğin ne ol-
duğu konusunda pek çok kişi bilgi sahibi değildir. Elektrik, elektron adı verilen atom altı parçacıkların
hareketiyle üretilir. Elektronlar, atomun keşfinden yaklaşık 100 yıl sonra Joseph John Thomson (Jozef
Can Tamsın) tarafından keşfedilmiştir. Aynı şekilde adı pek bilinmemekle birlikte katot ışını tüpleri de
evlerdeki pek çok cihazda kullanılır. Bu cihazların başında televizyonlar gelir. LCD ve plazma televiz-
yonlar icat edilmeden önce daha hacimli katot ışın tüplü televizyonlar kullanılmıştır. Katot ışınlarının
kullanım alanı bununla sınırlı kalmamıştır. İngiliz fizikçi J.J. Thomson’ın elektronların varlığını keşfet-
mesini sağlayan şey de katot ışın tüpleridir.
Thomson, havası boşaltılmış cam tüpün
bir ucuna pozitif yüklü (anot), diğer ucuna Katot Anot
negatif yüklü (katot) metal levhalar yerleş-
tirmiş ve levhalara yüksek voltajlı elektrik
akımı uyguladığında katot ışınının pozitif
yüklü plakalara doğru saptığını gözlem-
lemiştir. Bu deney, katot ışınının negatif Saptırıcı
yüklü parçacıklardan (elektron) oluştuğunu - + plakalar
göstermiştir. Ayrıca Thomson, yaptığı de-
neylerde elektronların kütlesini de ölçmüş
ve bir elektronun kütlesinin en küçük atom
olan hidrojenden yaklaşık 2000 kat daha Görsel 1: Katot ışın tüpü
küçük olduğunu bulmuştur. Bu elektronla-
rın atomun içinde bir yerden gelmiş olması gerektiğine karar veren Thomson, böylelikle atomlardan
daha küçük parçacıkların olduğunu ispatlamıştır.
1. Atomların elektrik yükü nötrdür. Atomlar, negatif yüklü tanecikler içeriyorsa nasıl nötr olabilir?

2. Thomson, bir katot ışının negatif yüklü parçacıklardan oluştuğunu keşfetmekle kalmamış; bu parçacıkların
atomun yapısını oluşturduğu çıkarımını da yapmıştır. Thomson bu çıkarıma ulaşmak için nasıl bir akıl yürüt-
me yapmış olabilir?

3. Thomson’un yaptığı çalışmalarla Dalton’un atom modelini karşılaştırarak bunların benzer ve farklı yönlerini
bulunuz?

27