Page 49 - Kimya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

25 KİMYA 9

2. ÜNİTE : ATOM VE PERİYODİK SİSTEM > 2.2. Atomun Yapısı > 2.2.1. Elektron, Proton ve Nötronun Yükleri, Kütleleri ve
Atomda Bulundukları Yerler
Kavram : Nötron
Genel Beceriler : Karar Verme Becerisi, Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı MİKRO DÜNYANIN SIRLARI 20 dk.
Çalışmanın Amacı Atomun temel tanecikleri arasında nötron taneciğini ayırt edebilme.

1. Yönerge: Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.

Bilge, yeni açılan bir teknoloji fuarına gider. Burada kuantum dünyasına kapılar açan yeni teknolojik
araçlar tanıtılmaktadır. Bu araçlardan biri de atom boyutuna girebilen, mikron boyutuna kadar da
küçülebilen bir araçtır. Bunu öğrenen Bilge çok heyecanlanır. O hafta içinde öğrendiği bilgiler nede-
niyle de maddenin en küçük yapı taşının dünyasını görmeyi arzular. Bu nedenle yetkililere bu aracı
denemek istediğini söyler. Aracın pilotuyla aracı deneyimlemek için araca biner. Pilotun bir düğme-
ye basmasıyla araçla birlikte mikron boyutuna kadar küçülürler. Pilot, atomun büyük çoğunluğunun
boşluktan ibaret olduğunu bildiği için mikron aracını yörüngeden uzak boş bir yere park eder. Bilge
araçtan iner. Etrafta acele ile hareket eden ve parlayan bir şeyler görür. Soru sormak ister. Ancak çok
hızlı hareket ettiklerinden onları gözden kaçırır. Bilge sağa sola bakarken merkezde eve benzer bir
yer görür ve oraya gider.
Bilge — Merhaba, içeride kimse var mı?
Yüksüz — (Gülümseyerek) Merhaba sen de kimsin? Burada ne işin var?
Bilge — Ben Bilge, makro dünyadan geliyorum. Mikro dünyayı anlattılar, ben de çok merak ettim. O
yüzden sizleri tanımaya geldim. Bana burayı anlatabilir misin?
Yüksüz — Hoş geldin Bilge, ben Yüksüz. Tabii ki seve seve anlatırım. İyi ki bana denk geldin. Diğer-
lerinin çok işi var, seninle muhabbet edemezler. Burası merkez, biz her şeyi buradan yönetiyoruz.
Benim gibi yüksüzler ve bir de burayı yöneten kardeşlerim var. Yönetenler çok konuşmazlar. Dışa-
rıdaki parıldayan yaramazları görmüşsündür, onlar da hızlı koşanlardır. Hep eğlenirler, yaptıkları işi
çok severler ve çok hafiftirler. Buranın enerjisi onlardan sorulur. Hızlı koşanlarla tanışsan çok keyifli
sohbet edersin. Biz yüksüzler, yönetenler ve hızlı koşanlar arasındaki dengeyi kurup koruyoruz
yoksa yönetenler, eğlenceli olan hızlı koşanlara tahammül edemez ve patlarlar. Yönetenler kendi
aralarında da pek geçinemez, hep birbirlerini iterler. Biz onlar arasında da tampon vazifesi görüyo-
ruz. Biz yüksüzler ve yönetenler ağır olduğumuz için bulunduğumuz yeri aşağı doğru çökertip bir
çekim alanı oluştururuz. Hızlı koşanlar bu alan sayesinde bizim çekim alanımızda kalırlar. Bu çekim
alanı etrafında koşarlar, yoksa sahip oldukları hızın ve merkezkaçın etkisiyle savrulup gider ya da
merkeze düşerler.
Bilge — Bana bunları anlattığın için çok teşekkür ederim Yüksüz. Merak ettiğim her şeyi gözümle
görmüş oldum. Şimdi dönmem lazım. Görüşürüz. Tekrar geleceğim.
Yüksüz — Ben de seninle tanıştığım için çok mutluyum. Makro dünyaya bizi anlat Bilge. Güle güle, yine gel.

1. Bilge’nin mikro dünyada tanıştığı yüksüz, yönetenler ve hızlı koşanlar atomun temel tanecikleri ile eşleştirildi-
ğinde hangi kavramlara karşılık gelir?

2. Atomun kütlesini kim oluşturuyor? Açıklayınız.

3. Yüksüzler ve yönetenlerin oluşturduğu çekim alanı ne işe yarar? Açıklayınız.

48
Hazırlayan: Sevtap AKMAN