Page 141 - Tarih 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
76 TARİH 9 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
2. ÜNİTE : İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ > 2.5. Kabileden Devlete
Kavram : Satraplık
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

Çalışmanın Adı SATRAPLIK VE İDARİ YÖNETİM 20 dk.
Çalışmanın Amacı Bir ülkede idari yapılanmanın önemini kavrayabilme.

Yönerge: Metinden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

Pers kralları fetihlerle imparatorluk sınırlarını muazzam genişliğe ulaştırmıştı. Üç kıtaya yayılan
Persler nüfuzlarını daimi kılabilmek için bir yönetim sistemine ihtiyaç duymuştur. Persler “satrap-
lık” olarak bilinen bir nevi eyalet sistemi ile bu sorunu çözmüşlerdir.
Sınırları ve yükümlülükleri zaman zaman değişen eyaletlerin yönetilmesi için “satrap” adı verilen
ve genelde merkezden atanan valiler görevlendirilmiştir. Doğrudan kral tarafından atanan sat-
raplara bir takım görev ve sorumluluk yüklenmiştir.
Sınırların genişliğine bağlı olarak gerek merkezî otoriteye uzaklık gerekse garnizonlarına konuş-
landırılan askerî birliklerin varlığı ve özellikle önemli satraplıklara kraliyet aile üyelerinin atanması
kralların birtakım önlemler almasını zorunlu kılmıştır. İsyan, ayaklanma, bağımsızlık mücadelesi
gibi bir olumsuz durumları önlemek amacıyla satraplıklara çeşitli memurlar atayan krallar, esa-
sen askerî ve ticari amaca hizmet eden yol ağları ile satraplıkları birbirine bağlamıştır. Büyük
İskender tarafından birtakım değişikliklerle kullanılan bu sistem onun ölümünden sonra sona
ermiştir.

(DURAN M., Satraplık Sisteminin Pers Yönetim Teşkilatındaki Yeri, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Nisan 2015,
Sayı: 34, ss.61-86 )

1. Pers krallarının yönetimde satraplık sistemini uygulamalarının amaçları neler olabilir?

2. Tarihin farklı dönemlerinde devlet yönetiminde benzer kurumların ortaya çıkmasını nasıl açıklarsınız?

3. Perslerde uygulanan satraplık sistemi ile günümüz ABD’sinde uygulanan eyalet sistemini devlet
yönetimi açısından karşılaştırın.

138
Hazırlayan: Ali HOCAOĞLU