Page 34 - Coğrafya 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 10 8

2. ÜNİTE: Beşeri Sistemler
Konu Türkiye Nüfusunun Yapısal Özellikleri 40 dk.
10.2.7 Güncel verilerden yararlanarak Türkiye yapısal özelliklerini analiz eder.
Kazanımlar
Türkiye nüfusunun cinsiyet yapısı verilirken toplumsal cinsiyet adaleti ve eşitliğine değinilir.
Yönerge Güncel verilerden yararlanarak Türkiye nüfusunun yapısal özelliklerinin analiz edilmesi sağlanır.
Örnek Sorular:
Türkiye’de nüfusun yapısal özellikleri ile ilgili verilen açıklamaları okuyup soruları cevaplayınız.

Nüfusun yapısal özellikleri; bir bölgedeki nüfusun yaş gruplarına dağılımı, cinsiyet durumu, eğitim du-
rumu, iş kollarına dağılımı, nüfusun nerede yaşadığı gibi özellikleri kapsamaktadır.

TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Nüfusun yaş gruplarına dağılımı: Ülkeler için nüfusun yaş gruplarına dağılımını bilmek iş, eğitim,
sağlık gibi sektörlere ne kadar kaynak ayrılması gerektiği ile ilgili planlamalar yapılmasını kolaylaştırır.
Türkiye’de nüfusun yaş gruplarına dağılımı 2010 ve 2019 yılları arasında şu şekilde gerçekleşmiştir:

Yıl 0-14 15-64 65+ Toplam
2010 25,6 67,1 7,2 100,00

2019 23,1 67,8 9,1 100,00

(Yaş gruplarının dağılımı % olarak verilmiştir. Kaynak: TÜİK)

Örnek Soru 1:
2010 yılında %7,2 olan 65+ nüfusun 2019 yılında %9,1 e yükseldiği görülmektedir. Bu durumda devletin
ne tür yatırımlar yapması beklenir?

• Ortanca yaş ve ortalama yaşam süresi kavramları: Ortanca yaş, nüfussal yaşlılığı gösteren önemli
bir veridir.Türkiye’de ortanca yaş 2018 yılında 32 iken 2019 yılında 34 olarak gerçekleşmiştir. Ortanca
yaşın yükselmesi nüfusun yaşlandığının bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Örneğin Burkina
Faso‘da ortanca yaş 17 iken Kanada’da 41’dir.
Ortalama yaşam süresi; Bir ülkedeki insanların ortalama ne kadar yaşam sürebileceğini öngören bir
istatistiktir. 2018 verilerine göre Türkiye geneli için ortalama ömür 78,3 yıl olarak belirlenmiş olup bu
süre erkeklerde 75,6 kadınlarda ise 81 yıl olarak açıklanmıştır.
• Nüfusun cinsiyet durumu: Nüfusun cinsiyet durumu çeşitli durumlara göre değişiklik gösterebilir.
Ülkeler yaşadıkları savaşlar sebebiyle önemli oranda erkek nüfusunu kaybedebilir. İş bulma amacıyla
yapılan göçlerde nüfusun cinsiyet yapısını doğrudan etkileyen faktörlerdendir.2019 yılında Türkiye
nüfusunun %50,2‘si erkek %49,8‘i kadın nüfusudur.

Örnek Soru 2:
Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri hakkkında siyasal, ekonomik ve sosyolojik yapılarına bakılarak çıkarım
yapılabilir.
Aşağıda verilenlerden hangisine bakılarak ülkelerin gelişmişlik düzeyleri hakkında çıkarım yapılamaz?

A) Nüfusun eğitim durumu
B) Nüfusun ortanca yaş durumu
C) Kişi başına düşen millÎ gelir
D) Ortalama yaşam süresi
E) Nüfusun cinsiyet dağılışı

33