Page 24 - Fizik 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 11 4

2. ÜNİTE > Elektrik ve Manyetizma
Konu 11.2.3. DÜZGÜN ELEKTRİK ALAN VE SIĞA 40 dk.
11.2.3.4. Sığa (kapasite) kavramını açıklar. Matematiksel hesaplamalara girilmez.
Kazanımlar 11.2.3.5. Sığanın bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.
b) Öğrencilerin matematiksel modeli elde etmeleri sağlanır. Matematiksel hesaplamalara girilmez.

1. Yönerge Sığa (kapasite) kavramı açıklanır.
İletkenlerin yük depolama kapasitelerine sığa adı verilir. Bir şişenin su alma kapasitesi, bavulun giysi alma
kapasitesi, stadyumun seyirci kapasitesi, öğrencilerin soru çözme kapasitesi vb. durumlar iletkenlerin sı-
ğasına benzetilebilir.

Yük depolama kapasitesi ile depolanan yük kavramları birbirinden çok farklıdır. Bir litre su alabilen bir
şişeye yarım litre su konulsa bile şişenin su alma kapasitesi değişmez ve hâlâ bir litredir. Bir iletkenin üze-
rinde bulunan yük de o iletkenin sığasını temsil etmez.

2. Yönerge Sığaç (kondansatör) tanıtılır.

Aralarında yalıtkan bir ortam bulunan ve yük depolamaya yarayan düzeneklere sığaç adı verilir. Elektro-
nik devrelerde kullanılan sığaçlardan bazıları Görsel 1’de verilmiştir.

Görsel 1: Elektronik devrelerde kullanılan sığaç çeşitleri
Yük depolama özellikleri göz önünde bulundurulduğunda Görsel 2’deki gibi yüklü ve iletken paralel lev-
halar da bir tür sığaçtır. Her sığacın yük depolama kapasitesi yani sığası vardır. Sığa, C sembolü ile göste-
rilir ve SI'da birimi faraddır (F). Sığası 1 farad olan sığaç 1 volt gerilim altında 1 coulomb yük depolama
kapasitesine sahiptir.

Görsel 2: Sığaç

23