Page 14 - Coğrafya 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 9 3

4. Akdeniz iklimine ait bir tür olan zeytinin yetişme üst sınırının Akdeniz kıyılarında 800 metre,
Ege kıyılarında 500 metre ve Marmara kıyılarında 300 metreye kadar çıkması aşağıda verilen-
lerden hangisi ile açıklanabilir.

A) Enlem B) Bakı C) Denizellik D) Dağların uzanışı E) Yükselti

3. Yönerge Basınç ve rüzgârların oluşumuna etki eden kavramların açıklanması sağlanır.

Atmosferi oluşturan gazların ağırlığından dolayı yeryüzüne uyguladığı etkiye atmosfer basıncı denir.
Sıcaklık (termik etken), dünyanın dönüşü (dinamik etken), yerçekimi ve yükselti etkisi gibi nedenlerle
yeryüzünde basıncın dağılışı farklılık göstermektedir.

4. Yönerge Rüzgârların hızı, yönü üzerinde etkili olan faktörler ilişkilendirilerek ve rüzgâr çeşitlerinin
açıklanması sağlanır.

Rüzgârın hızı üzerinde basınç farkı, mesafe, Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki hareketi, yer şekilleri
ve bitki örtüsü etkili olmaktadır. Rüzgârın yönü üzerinde ise basınç merkezlerinin konumu, Dünya’nın
kendi ekseni etrafındaki hareketi, kara ve denizlerde oluşan günlük ve yıllık sıcaklık farkı ve yer şekil-
leri etkili olmaktadır.
Örnek Sorular:
1. Aşağıda Ocak ayında Atlas Okyanusu üzerinde oluşan basınç merkezinin yatay yönlü hareketi gös-
terilmiştir. Şekle göre aşağıda verilen cümlelerde boş bırakılan yerleri yan tarafta verilen sözcükleri
kullanarak tamamlayınız.

13