Page 34 - Coğrafya 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 9 6

2. ÜNİTE: Beşerî Sistemler
Konu Yerleşmeler 40 dk.

Kazanımlar 9.2.1. Yerleşmelerin gelişimini etkileyen faktörleri analiz eder.

1. Yönerge Yerleşmenin yer seçimi ve gelişiminin açıklanması sağlanır.

İnsanların ekonomik ve sosyal faaliyetlerini sürdürüp barındıkları alanlara yerleşme denir. İnsan
beslenme ve barınma ihtiyaçlarını karşılayabileceği, ekonomik faaliyetlerini yapabileceği yerleşme
alanlarına ihtiyaç duymuştur. Yerleşme alanı seçiminde doğal ve beşerî faktörler etkili olmuştur. İlk
insanlar avcılık ve toplayıcılıkla yaşamını sürdürürken barınma ihtiyaçlarını karşılamak için mağara-
ları, ağaç kovuklarını ve kaya oyuklarını kullanmıştır.
İnsanlar zaman içinde tarım ve hayvancılık faaliyetlerini öğrenerek yerleşik hayata geçmiştir. İlk
yerleşim yerleri; akarsu kenarları, verimli tarım alanları ve uygun iklim koşullarının görüldüğü yer-
lerdir.

Örnek Sorular:

1. Aşağıdaki cümlede boş bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.

İnsanlar zamanla avcılık ve toplayıcılıktan ve faaliyetlerine geçiş
yapmıştır. Bu durum, insanların yerleşik yaşama geçmesine neden olmuştur.

2. Aşağıdakilerden hangisi ilk yerleşmelerin kurulduğu alanların ortak özelliklerinden biri
değildir?

A) Akarsu kenarlarında kurulması
B) Sağlık koşullarının iyi olması
C) Verimli tarım topraklarının bulunması
D) Uygun iklim şartlarına sahip olması
E) Genelde düz ovalık alanların tercih edilmesi

2. Yönerge Yerleşmeyi etkileyen faktörlerin açıklanması sağlanır.

Yerleşmeyi Etkileyen Doğal Faktörler

İklim
Sıcaklık ve yağış şartlarının elverişli olduğu orta kuşak karaları yerleşmelerin en yoğun olduğu
alanlardır. Yağışın yetersiz, sıcaklığın fazla olduğu çöllerde, soğuk iklimin etkili olduğu kutuplara
yakın alanlarda, sıcak, nemli ve çok yağışlı Ekvator çevresinde yerleşmeler seyrektir.
Su Kaynakları
İnsanlar su kaynakları bakımından elverişli alanlara, temel ihtiyaçlarını karşılamak ve suyu eko-
nomik faaliyetlerinde kullanmak için yerleşmiştir.
Yer Şekilleri
Yükseltinin fazla olduğu dağlık ve engebeli alanlar ekonomik faaliyetler açısından uygun olmadı-
ğından yerleşmeyi sınırlandırır.

33