Page 14 - Kimya 9 | 2. Ünite

Atom ve Periyodik Sistem

Elektron, proton, nötronun yüklerini, kütlelerini ve atomda bulundukları yerler karşılaştırılırken

Elektron bulutu

elektron

Bir elementin tüm özelliklerini taşıyan en küçük taneciğine atom denir. Atomun yapısında atomu
oluşturan daha küçük tanecikler bulunur. Bunlara atom altı tanecikler denir. Atom altı tanecikler pro-
ton, nötron, elektron, gluon, graviton, lepton, foton, kuark... gibi birçok parçacıktan oluşur. Ancak ato-
mu oluşturan temel tanecikler proton, nötron ve elektronlardır.
Atom çekirdeğini pozitif yüklü protonlar ve yüksüz nötronlar oluşturur. Çekirdekte bulunan tanecik-
lere (proton ve nötronlara) nükleon denir.
-24
Proton, atom çekirdeğinde bulunan pozitif yüklü taneciktir. Kütlesi 1,673x10 gramdır.
-24
Nötron, atom çekirdeğinde bulunan kütlesi 1,675x10 gram olan yüksüz taneciktir.
-28
Elektron, çekirdeğin etrafında bulunan kütlesi 9,109x10 gram olan negatif yüklü taneciktir.
Buna göre, proton ve nötronun kütleleri hemen hemen aynı, elektronun kütlesi ise proton ya da nöt-
ronun kütlesinin yaklaşık 1836’da biri kadardır. Bu yüzden, atomun hemen hemen tüm kütlesi çekirde-
ğinde toplanmıştır. Elektronların kütlesi çok küçük olduğundan atomun toplam kütlesi yanında ihmal
edilebilir. Atomun kütlesini çekirdek oluşturmasına rağmen çekirdeğin hacmi atomun hacminin yanın-
da çok küçüktür.
Elektron, proton ve nötronun bazı özellikleri aşağıdaki gibidir:

TANECİK Proton Elektron Nötron
+ 0
GÖSTERİLİŞİ p e - n
ELEKTRİK YÜKÜ +1 -1 0

KÜTLE(g) 1,673x10 -24 9,109x10 -28 1,675x10 - 24
BAĞIL KÜTLE (akb) 1 ≈0 (yaklaşık sıfır) 1

YER çekirdek orbital (elektron bulutu) çekirdek

akb (atomik kütle birimi): SI (Uluslararası birim sistemi), atom altı parçacıkların kütlelerini kıyaslamak
için geliştirilmiş karşılaştırma birimidir.

67
67