Page 46 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Biyoloji 10

BİYOLOJİ Kalıtımın Genel Esasları - Mendel İlkeleri ve Çaprazlamalar ÇÖZÜMLÜ SORULAR

27. Bezelye bitkisinde mor çiçek beyaz çiçeğe baskındır. 28. Bir fare türünde kıl renginin kalıtımı ile ilgili çaprazlamalar ya-
Heterozigot mor çiçeğe sahip erkek bezelye ile genotipi bilin- pılmış, sonuçlar aşağıdaki tabloda verilmiştir.
meyen dişi bezelye çaprazlandığında beyaz çiçekli yavruların
oluştuğu gözlenmiştir.
Buna göre dişi ebeveynin genotipi, Çaprazlanan Bireyler F Dölü
1
Siyah x Kahverengi %100 Siyah
I. MM
%50 Siyah
Siyah x Kahverengi
II. Mm %50 Kahverengi
III. mm %75 Siyah
Siyah x Siyah
%25 Kahverengi
verilenlerden hangileri olamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III Tabloda yer alan bilgilere göre,

I. Siyah kıllı tüm fareler homozigot genotipe sahiptir.
Çözüm: II. Siyah kıl aleli baskın, kahverengi kıl aleli çekiniktir.
Bezelye bitkisinde; III. Homozigot genotipli siyah kıllı farenin kahverengi kıllı fare
mor çiçekli bezelyelerin genotipi homozigot baskın ise MM, ile çaprazlanması sonucu oluşan fenotip oranı 1’dir.
heterozigot baskın ise Mm, IV. Heterozigot genotipli siyah kıllı iki farenin çaprazlanması
beyaz çiçekli bezelyelerin genotipi ise mm şeklinde isimlendirilir.
sonucu oluşan genotip oranı 3:1’dir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Dişi Erkek A) Yalnız I B) II ve III C) II ve IV
? ? X Mm
D) I, III ve IV E) II, III ve IV

Çözüm:
MM x Mm çaprazlamasında olasılıklar: MM, Mm, MM, Mm
(%100 mor çiçekli) I. öncül açıklaması; Siyah kıllı tüm fareler homozigot genotipe
(SS) sahip olsaydı, siyah x kahverengi çaprazlamasından kah-
Mm x Mm çaprazlamasında olasılıklar: MM, Mm, Mm, mm
verengi fareler oluşamazdı. Bu nedenle yanlıştır.
(%75 mor çiçekli,%25 beyaz çiçekli)
II. öncül açıklaması; Siyah fareler ile kahverengi fareler çap-
mm x Mm çaprazlamasında olasılıklar: Mm, mm, Mm, mm razlandığında %100 siyah kıllı farelerin oluşmasından; siyah
(%50 mor çiçekli, %50 beyaz çiçekli) kıl alelinin baskın (S), kahverengi kıl alelinin ise çekinik (s)
olduğu anlaşılmaktadır.
Çaprazlama sonucu beyaz çiçekli bezelyelerin oluşabilmesi
için dişi ebeveynde mutlaka çekinik alelin bulunması gerekir. III. öncül açıklaması; Homozigot siyah kıllı fare x Kahverengi
I. öncülde verilen genotipte çekinik alel bulunmadığından tüm kıllı fare çaprazlamasına göre,
yavrular mor çiçekli olacaktır. Bu nedenle cevap I. öncülün
SS x ss
yer aldığı A seçeneğidir.
Ss
Cevap: A
tüm yavrular siyah olacaktır. Bu nedenle fenotip oranı 1’dir.
IV. öncül açıklaması; Heterozigot genotipli siyah kıllı iki fare-
nin çaprazlanmasına göre,
Ss x Ss
SS Ss Ss ss

siyah farelerin oluşma ihtimali 3/4, kahverengi farelerin oluş-
ma ihtimali 1/4’tür.
Fenotip Oranı: 3:1 şeklindedir. Bu nedenle cevap II ve III. ön-
cüllerin yer aldığı B seçeneğidir.
Cevap: B

44