Page 140 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 11

FİZİK Tork, Denge ve Denge Şartları ÇÖZÜMLÜ SORULAR

11. Bölme uzunlukları d olan türdeş çubuk destekler üzerinde X 12. Ağırlıklı cisimler Şekil I’de maşa ile, Şekil II’de yarıçapları
ve Y cisimleriyle şekildeki gibi dengededir. Çubuğun üzerin- farklı diskler yardımıyla ve Şekil III’te yarıçapları farklı kas-
deki M noktasına 7P ağırlığında bir cisim asılarak dengedey- naklar yardımıyla dengelenmiştir.
ken II. destekte tepki kuvveti oluşmamaktadır. A
B
d mil C
K L M X Y Z
Yatay

X Y
Şekil I Şekil II
I. Destek II. Destek
K
7P ağırlığındaki cisim sistemden çıkarılıp,
L
I. L’ye 4P ağırlığında cisim asmak,
M
II. L ve M’ye sırasıyla 2P ve 3P ağırlığında cisimler asmak,

III. K’ye 2P ağırlığında cisim asmak
Şekil III
işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa çubuk yatay
Cisimlerin dengede kalması ve kuvvetin en büyük değeri
doğrultuda dengede kalabilir?
alması için; Şekil I’de kuvvetin uygulanması gereken bölge,
A) Yalnız III B) I ya da II C) I ya da III Şekil II’de kuvvetin uygulanması gereken disk ve Şekil III’te
D) II ya da III E) I ya da II ya da III kullanılması gereken kasnak bağlantısı hangisidir?
Şekil I Şekil II Şekil III
Çözüm: A) X C K

M noktasına asılan 7P ağırlığı ile II. desteğin tepki kuvveti B) Y C M
sıfır olduğu belirtilmiş. Bu durum, sistemin I. destek üzerinde C) Z B L
dengede olduğunu gösterir. Böylece türdeş çubuk veya X ve
Y cisimlerinin oluşturduğu tork 7P · d kadar olur. D) Y A L
K L M E) Z C L

Çözüm:
7P X Y Şekil I Yük x Yük kolu = Kuvvet x Kuvvet kolu
ifadesinde kuvvetin en büyük olması
X Y Z Destek için kuvvet kolunun en küçük olması
I. Destek II. Destek gerekir. (Yük ve yük kolunun desteğe
uzaklığı sabit) O yüzden sistemin
dengede kalması için kuvvet Z
I. L’ye 4P ağırlığı asmak: Yük bölgesinden uygulanmalıdır.
4P · 2d > 7P · d olduğu için çubuk sol tarafa devrilerek denge Şekil II Dönme eksenine göre tork
bozulacaktır. I. yargı yanlıştır. alırsak Yük x r d = Kuvvet x r
r A ifadesine göre kuvvetin en
Dönme r d r B r C
II. L ve M’ye sırasıyla 2P ve 3P ağırlığında cisimler asmak: C büyük olması için diskin
ekseni
A B yarıçapının en küçük olması
2P · 2d + 3P · d = 7P · d olduğu için sistem I. destek üzerinde gerekir (Yük ve r d uzaklığı
sabit). O yüzden sistemin
dengede kalacaktır. II. yargı doğrudur. dengede kalması için
kuvvet C bölgesinden
III. K’ye 2P ağırlığında cisim asmak: Yük uygulanmalıdır.
2P · 3d < 7P · d olduğu için sistem dengede kalacaktır. III. Şekil III O noktasına göre tork
yargı doğrudur. K alırsak Yük x r = Kuvvet x
1
r ifadesine göre kuvvetin
2
Cevap: D L en büyük olması için r nin
r 2 2
r 1 en küçük olması gerekir.
O M (Yük ve r uzaklığı sabit) O
1
yüzden sistemin dengede
kalması için kuvvet L
kasnağına uygulanmalıdır.
Yük
Cevap: E

138