Page 29 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Kimya 11

KİMYA
Periyodik Özellikler - Elementleri Tanıyalım - Yükseltgenme ÇÖZÜMLÜ
Basamakları SORULAR

1. 3. periyotta yer alan X, Y ve Z elementlerinin atom numaraları 3.
ardışık olup Y, 15. grupta bulunmaktadır.

Buna göre X, Y ve Z elementlerinin 1. iyonlaşma enerjileri
arasındaki ilişki hangisidir?

A) X > Y > Z B) X > Z > Y C) Y > Z > X
D) Y > X > Z E) Z > Y > X
Çözüm:

3. periyot 15. grup elementi olan Y’nin elektron dizilimi
Y: 2 ) 8 ) 5 ) 5A grubu elementidir. Buna göre diğer element-
lerin atom numaraları sırasıyla X:14 ve Z:16 olur.
X: 2 ) 8 ) 4 ) olur ve bu element 4A grubu elementidir.
Z: 2 ) 8 ) 6 ) olur ve bu element 6A grubu elementidir.
Periyodik sistemde aynı periyotta elementlerin 1. iyonlaşma
enerjileri değişimi Periyodik cetvelin ilk dört periyodu için çizilen “atom numa-
rası –1. iyonlaşma enerjisi” sütun grafiği yukarıda verilmiştir.
1A < 3A < 2A < 4A < 6A < 5A < 7A < 8A şeklindedir. Bu
bilgiye göre iyonlaşma enerjileri arasında Y > Z > X sırala- Buna göre,
ması oluşur.
I. Aynı periyotta 1A grubu en düşük iyonlaşma enerjisine
Cevap: C sahiptir.
II. Aynı periyotta atom numarasının arttığı yönde iyonlaşma
enerjisi sürekli artar.
III. Grup içerisinde periyot numarası arttıkça iyonlaşma enerjisi
2. Atomların büyüklüklerinin bir ölçüsü olan yarıçap ile ilgili, azalır.
I. F molekülünde F atomlarının çekirdekleri arasındaki uzaklı- Grafik incelendiğinde yukarıdaki yorumlardan hangileri
2
ğın yarısı kovalent yarıçapına eşittir. doğru olur?
II. Soygazlar için katı hâlde hesaplanan yarıçapa Van der A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
Waals yarıçapı denir.
D) I ve III E) II ve III
III. Periyodik sistemde aynı grupta aşağıya doğru atom yarı-
çapı artar, aynı periyotta ise sağa doğru genellikle azalır.
yargılarından hangileri doğrudur? Çözüm:
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Bir atomun gaz hâlinden bir elektron koparmak için gereken
enerjiye “1. İyonlaşma enerjisi” denir. Elementlerin birinci
D) I ve III E) I, II ve III
iyonlaşma enerji genellikle atom yarı çapıyla ters orantılıdır.
Periyodik sistemde genellikle aynı periyotta grup numarası
arttıkça ve aynı grupta periyot numarası azaldıkça iyonlaşma
Çözüm:
enerjisi artar.
Aynı periyotta 1A grubu en düşük iyonlaşma enerjisine sa-
I. Kovalent bağ ile birbirine bağlanmış özdeş iki atomun
çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısını kovalent yarıçap hiptir. Doğru.
denir. Doğru.
Periyot içerisinde 1. iyonlaşma enerjisi atom numarası arttığı
II. Katı fazda birbirleriyle temas halinde olan soygaz atom- yönde her zaman artmaz (2A – 3A ile 5A – 6A). Yanlış.
larının çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısına Van der
Waals yarıçapı denir. Doğru. Grup içerisinde periyot numarası arttıkça 1. İyonlaşma enerjisi
III. Periyodik sistemde aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru azalma gösterir. Doğru.
atom yarıçapı artar çünkü yukarıdan aşağıya doğru
atomun elektron diziliminde baş kuantum sayısı ve Cevap : D
katman sayısı artar.
Aynı periyotta sağa doğru baş kuantum sayısı
ve katman sayısı değişmez. Elektronlar aynı enerji
seviyesine yerleştiği hâlde proton sayısı (çekirdek yükü
ve yük bulutu yoğunluğu) arttığı için çekirdekle değerlik
elektronları arasındaki elektrostatik çekim gücü de artar.
Atom yarıçapı genellikle azalır. Doğru.
Cevap : E

26 27