Page 242 - Dört Dörtlük-AYT-Biyoloji

BİYOLOJİ Bitkilerin Yapısı ÇÖZÜMLÜ SORULAR

13. Periderm (mantar doku) ile ilgili, 15. Evimizin doğrudan güneş ışığı alan odalarında uzun süre cam
kenarında yetiştirilen bitkilerin yapraklarının cama doğru yönel-
I. Hücre çeperlerinde biriken süberin su kaybını azaltır.
diğini gözlemleriz.
II. Bitkiyi mekanik etkilerden ve enfeksiyonlardan korur.
Bu yönelim hareketi ile ilgili olarak,
III. Yapısındaki lentiseller gaz alışverişini sağlar.
I. Bitkinin gövde ucundan salgılanan oksin hormonu, ışığın
ifadelerinden hangileri doğrudur?
doğrudan geldiği tarafta daha az birikir.
A) Yalnız I II. Doğrudan ışık almayan bölgelerde büyüme hızlı, ışık alan
B) Yalnız II bölgelerde büyüme yavaş olur.
C) Yalnız III III. Oksinin gövde ucunda farklı oranlarda birikimi, asimetrik
büyümeye sebep olur.
D) I ve II
ifadelerinden hangileri doğrudur?
E) I, II ve III
A) Yalnız I
Çözüm:
B) Yalnız II
Çok yıllık bitkilerin kök ve gövdelerini saran epidermis, zaman-
C) I ve II
la parçalanarak kuruyup dökülür. Epidermisin yerini, mantar
kambiyumu tarafından üretilen periderm adlı koruyucu doku D) I ve III
alır. Oluşan mantar hücreleri, süberin denilen su geçirmeyen E) I, II ve III
mumsu maddeyi çeperlerinde biriktirir ve ölür. Mantar doku bit-
kiyi mekanik etkilerden ve hastalık yapıcı patojen canlılardan Çözüm:
korur. Peridermin üzerinde lentisel (kovucuk) denilen açıklıklar Bitkilerin ışık uyaranına karşı gösterdiği yönelme hareketine,
oluşur. Lentiseller, odunsu bir gövde veya kökteki canlı hücre- sürgün ucunda üretilen ve hücre bölünmesini uyararak büyü-
lerin dış ortamla gaz alışverişi yapmalarını sağlar. Bu nedenle meyi sağlayan oksin hormonunun eşit olmayan dağılımı neden
cevap I, II ve III. öncüllerin yer aldığı E seçeneğidir.
olur. Oksin hormonu bitkinin doğrudan ışık alan tarafında az,
Cevap: E doğrudan ışık almayan tarafında daha fazla bulunur. Oksin
hormonunun fazla bulunduğu bölgedeki hücreler daha fazla
çoğalır (asimetrik büyüme). Bu da bitkinin ışığa doğru yönel-
mesine neden olur (pozitif fototropizma). Bu nedenle cevap I, II
ve III. öncüllerin yer aldığı E seçeneğidir.

14. Oksin, gövdede bulunan ve dal oluşumunu sağlayan yanal to- Cevap: E
murcukların gelişimini engeller. Bu sayede bitki ürettiği enerji-
nin büyük bir kısmını boyca uzamada kullanabilir.
Buna göre oksin sayesinde,

I. bitkinin ışıktan en verimli şekilde yararlanabileceği büyüklü- 16. Bitkilerin gün uzunluğuna bağlı olarak çiçek açma, yaprak
ğe ulaşması dökümü, tohum ve tomurcuklarda uyku hâlinin başlaması
II. tomurcuklanmanın hızlanması ve devam etmesi gibi fizyolojik olayları gerçekleştirmesi
aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?
III. bitkinin ışığa yönelimi
durumlarından hangileri gerçekleşir? A) Fotoliz
B) Fotoperiyodizm
A) Yalnız I
C) Fotosentez
B) Yalnız II
D) Fototropizma
C) Yalnız III
E) Fotonasti
D) I ve III
Çözüm:
E) II ve III
Çözüm: Bitkilerin gün uzunluğuna bağlı olarak gösterdikleri biyolojik
cevaba fotoperiyodizm denir. Bitkilerin bir gün boyunca ışık ya
Oksin sayesinde bitki ürettiği enerjinin büyük bir kısmını boyca da karanlıkta kalma süresine fotoperiyot denir. Fotoperiyot, bit-
uzamada kullanabilir. Bu sayede bitki ışıktan maksimum düzey- kilerde büyüme, gelişme, çiçeklenme, yaprakların dökülmesi
de yararlanacağı büyüklüğe erişebilir. Meyve gelişimini uyarır, ve durgunluk döneminin başlaması gibi fizyolojik olayları etki-
yaprak ve meyvelerin dökülmesini engeller. Bu nedenle cevap I. lemektedir. Fotoperiyodizm, bitkilerin Dünya üzerindeki dağılı-
öncülün yer aldığı A seçeneğidir. mını belirleyen önemli bir faktördür.
Cevap: A Cevap: B

240