Page 241 - Dört Dörtlük AYT Coğrafya

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Doğal Çevrenin Sınırlılığı, Çevresel Örgüt ve Anlaşmalar COĞRAFYA

8. Besin maddeleri ve enerjinin üreticilerden otçullara, 9. Sürdürülebilir kalkınma modelinde insan faaliyetlerinin
oradan da etçillere doğru aktarılmasına besin zinciri devamlılığı ile doğa arasında denge kurularak doğal
denir. Beşerî faaliyetler sonucunda bu zincirin doğal kaynakların tükenmeden gelecek nesillere aktarımının
yapısında bozulmalar oluşmaktadır. sağlanması amaçlanır.

Bu durumun oluşmasında aşağıdaki faaliyetlerden Buna göre;
hangisinin daha az etkili olması beklenir?
I. Endonezya’da yağmur ormanlarının yerleşim alan-
A) Orman alanlarının tarım arazisine dönüştürülmesi larına açılması,
B) Bazı balık türlerinin doğal yaşam alanları dışındaki II. Hidrojen enerjisi sistemlerine yönelik çalışmalar ya-
pılması,
su kaynaklarında çoğaltılması
III. İsveç’te ormanların doğal yenilenme kapasitesinin
C) Hayvansal gıda elde etmek için bazı hayvan türleri-
korunması,
nin yetiştiriciliğinin yapılması
IV. Aral Gölü’nü besleyen nehirlerin pamuk tarlalarını
D) Deniz avcılığına dayalı endüstriyel balıkçılığın ya- sulamak amacıyla kullanılması
pılması
uygulamalarından hangileri bu amaca uygundur?
E) Bazı hayvan türlerinin insanlar tarafından kendi ya-
şam alanları dışında doğaya bırakılması A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV
Çözüm:
A seçeneğinde yer alan orman alanlarının tarım arazi-
sine dönüştürülmesi; besin zincirinin en büyük kısmını Çözüm:
teşkil eden üreticiler yani bitkilerden meydana gelen or- I numaralı öncülde yer alan Endonezya’da yağmur
man alanlarının azalması anlamına geldiğinden besin ormanlarının yerleşim alanlarına açılması, orman var-
zincirine olumsuz etkisi fazla olur. lığının azalarak ekosistemin işleyişinin bozulmasına
neden olur.
B seçeneğinde yer alan Bazı balık türlerinin doğal ya-
şam alanları dışındaki su kaynaklarında çoğaltılması; II numaralı öncülde yer alan hidrojen enerji sistemleri-
bu su kaynaklarındaki diğer canlı türlerinin azalma- ne yönelik çalışmalar yapılması, dünyada temiz enerji
sına neden olabileceğinden ekosisteme olumsuz bir kaynağı olan hidrojenin yaygınlaşmasına ve fosil yakıt
müdahaledir. Örneğin; Süveyş Kanalı’nın açılması ile kullanımının azalmasına neden olacağından, doğal
Akdeniz’e geçen bazı balık türleri Akdeniz’in yerli balık kaynakların tükenmeden gelecek nesillere aktarılma-
türlerine zarar vermektedir. sında etkili olur.
D seçeneğinde yer alan deniz avcılığına dayalı endüst- III numaralı öncülde yer alan İsveç’te ormanların doğal
riyel balıkçılığın yapılması, aşırı avlanma nedeniyle de- yenilenme kapasitesinin korunması, aynı zamanda or-
nizlerdeki balık popülasyonunu azaltarak besin zincirini man varlığının korunması ve gelecek nesillere aktarıl-
olumsuz etkiler. masıdır.
E seçeneğinde yer alan bazı hayvan türlerinin insanlar IV numaralı öncülde yer alan Aral Gölü’nü besleyen ne-
tarafından kendi yaşam alanları dışında doğaya bırakıl- hirlerin pamuk tarlalarını sulamak amacıyla kullanılma-
ması; yaşam alanları haricindeki ortamlara uyum sağ- sı günümüzde Aral Gölü’nün büyük oranda kuruması-
layamayan canlıların yaşamının sona ermesine neden na, göl tabanındaki tuzlu toprakların rüzgârla taşınarak
olduğundan bu durumda ekosistemi ve besin zincirini tarım arazilerine zarar vermesine, bu anlamda geri dö-
olumsuz etkiler. nülemez kayıplara neden olmuştur. Bu durumda doğal
kaynakların korunması söz konusu değildir.
C seçeneğinde yer alan hayvansal gıda elde etmek için
bazı hayvan türlerinin yetiştiriciliğinin yapılması; bu fa- Bu durumda sorunun doğru cevabı II ve III C seçene-
aliyetler sırasında doğal çevrenin zarar görmemesi için ğidir.
duyarlı olunduğunda besin zincirine olumsuz etkileri di-
Cevap: C
ğerlerine göre daha az olur. Sorunun doğru cevabı C
seçeneğidir.

Cevap: C

239