Page 344 - Dört Dörtlük AYT Fizik
P. 344

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
        FİZİK                              Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu                 ÇÖZÜMLÜ SORULAR


        5.   Büyük patlama teorisiyle ilgili olarak,               Çözüm:
             I. Başlangıçta her şey saf enerjiydi.
                                                                                                      Hidrojen tayfı
             II. Evren tekillikten meydana gelmiştir.
            III. Patlamadan hemen sonra dört temel kuvveti tek kuvvet
                                                                                                      A gezegeni
               temsil ediyordu.
            yargılarından hangileri doğrudur?
                                                                                                      Hidrojen tayfı
            A) Yalnız I       B) I ve II        C) I ve III
                      D) II ve III      E) I, II ve III
                                                                                                      B gezegeni

            Çözüm:                                                 Şekillerde görüldüğü gibi ışık tayfı soğurma çizgilerinde kay-
                                                                   malar oluşmuştur. Elektromanyetik dalgalarda doppler etkisi
            Büyük  patlama  teorisi,  zamanda  geriye  gidildikçe  evrenin
                                                                   gözlemlenmektedir. Kırmızıya kayma cisimlerin birbirlerinden
            büzüleceğini  ve  eğer  zamanın  başlangıcına  kadar  geriye
                                                                   uzaklaştıklarını, maviye kayma yaklaştıklarını ifade eder. Bir
            gidersek sonsuz büyük yoğunlukta ve enerjide bir tekillik ile
                                                                   başka değişle dalga boyu büyüyorsa cisimler uzaklaşır, kü-
            karşılaşacağımızı savunmuştur.
                                                                   çülüyorsa yaklaşır. Görünür dalga tayfında en büyük dalga
            Buna göre,                                             boyu kırmızıya, en küçük dalga boyu maviye aittir.
            I. yargı doğrudur; zamanın başlangıcında her şey saf enerjiydi.     Buna göre; birinci yargı doğru, ikinci yargı yanlıştır.

            II. yargı doğru; büyük patlama teorisine göre, evren tekillikten      Aleyna’ya göre A gezegeni dünyaya yaklaşırken B gezegeni
            meydana gelmiştir,                                     dünyadan uzaklaşmaktadır.

            III. yargı doğru; teoriye göre zamanın başlangıcında her şey      Üçüncü  yargı  doğru;  soğurma  çizgilerindeki  kayma  miktarı
            o kadar sıcaktı ki maddeler en temel hallerindeydi ve evren   gezegenlerin  birbirlerine  göre  konum  değişimleri  hakkında
            genişledikçe soğudu ve madde etkileşmeleri gerçekleşmeye   bilgi verir.
            başladı. Maddeler etkileşimin başlangıcından itibaren etkile-
                                                                                                          Cevap: C
            şim kuvvetleri oluşmaya başladı ve en son evrenin başlangı-
            cından yaklaşık 300.000 yıl sonra elektromanyetik kuvvet ve
            zayıf nükleer kuvvet oluştu. Madde etkileşimi gerçekleşme-
            den hemen öncesine kadar tek bir kuvvet ile temsil ediliyordu.

                                                  Cevap: E     7.   Aşağıda bazı temel parçacıklar ve etkileştiklerinde parçacık-
                                                                   lara etki eden etkileşim kuvvetleri ile eşleştirmeleri verilmiştir.
                                                                   Buna göre,
        6.   Fizik bölümü öğrencisi Aleyna hidrojen gazının ışık tayfı so-
            ğurma çizgilerini laboratuvar ortamında Şekil I’deki gibi göz-     I. Yukarı kuark – Karşıt aşağı kuark → Güçlü nükleer kuvvet
            lemlemiştir.  Ardından  çevresinde  hidrojen  gazı  bulunan  iki      II. Elektron – Elektron → Elektromanyetik kuvvet
            gezegenin ışık soğurma tayf çizgilerini incelediğinde, A geze-
            genin ışık tayfı soğurma çizgilerini Şekil II’deki gibi görürken      III. Elektron – Elektron nötrinosu → Zayıf nükleer kuvvet
            B gezegenini Şekil III’teki gibi görmektedir.
                                                                   eşleştirmelerinden hangileri doğrudur?
                                              Şekil I              A) Yalnız I        B) I ve II          C) I ve III
                                                                             D) II ve III         E) I, II ve III
                                              Şekil II
                                              Şekil III
                                                                   Çözüm:
            Buna göre Aleyna’nın yaptığı yorumlardan,
                                                                   I. yargı doğru; u ve d̅ kuarkları mezon oluştur ve güçlü nükle-
             I. A gezegeni dünyaya yaklaşıyor.                     er kuvvet etkilidir.

             II. B gezegeni dünyaya yaklaşıyor.                                 -
                                                                   II. yargı doğru; e  ve e  etkileşimi birbirlerine zıt yönde kuvvet
                                                                                    -
            III. Işığı soğurma çizgilerinin kayma miktarları gezegenlerin   uygularlar ve elektromanyetik kuvvet etkilidir.
               birbirlerine göre konum değişimleri hakkında bilgi verir.
                                                                   III. yargı doğru; aynı aileden parçacıklar birbirlerine bozuna-
            yargılarından hangileri doğrudur?                      rak daha kararlı hale gelir ve etkileşim kuvveti zayıf nükleer
                                                                   kuvvettir (W ).
                                                                            -
            A) Yalnız I       B) I ve II        C) I ve III
                      D) II ve III      E) I, II ve III                                                   Cevap: E


                                                           342
   339   340   341   342   343   344   345   346   347   348   349