Page 12 - Dört Dörtlük-AYT-Tarih

TARİH Tarih ve Zaman ÇÖZÜMLÜ SORULAR

5. MÖ 3120 tarihi ile ilgili; 6. Tarihçi, olayların oluş ve gelişiminde rol oynayan faktör-
lerden hangileri daha etkili olmuştur, bunu tespit etme-
I. MÖ 32. yüzyılın 1. yarısının 1. çeyreği
lidir. Geçmiş zamanlarda cereyan eden hadiseleri, bu
II. MÖ 31. yüzyılın 1. yarısının 4. çeyreği hadiseleri gerçekleştiren kişileri ve toplumları anlayabil-
III. MÖ 32. yüzyılın 2. yarısının 4. çeyreği mek için genellikle insan ruhiyatını iyi bilmelidir. Dâhi
olarak tanınan tarihî şahsiyetlerin hayatını aydınlatmak
IV. MÖ 31. yüzyılın 2. yarısının 4. çeyreği
amacıyla kaleme alınan eserler ancak bu gibi dâhileri
V. MÖ 31. yüzyılın 1. yarısının 3. çeyreği
doğuran ve ortaya atan çevrenin tarihi olarak yazılırsa
ifadelerinden hangisi doğrudur? bilimsel bir eser sayılır. Mesela biz Sezar’ı veya Cengiz
Han’ı anlayabilmek için onları doğuran Roma, Türk ve
A) I B) II C) III D) IV E) V Moğol toplumlarını, bu toplumları oluşturan fertlerin
psikolojik durumlarını, hayata bakışlarını ve emellerini
öğrenmeliyiz.
Buna göre tarihçi araştırma konusunu incelerken,
Çözüm: I. Dönemin ruhunu,
Yüzyıl hesaplamalarında verilen tarih bir ve iki basa- II. Dönemin değer yargılarını,
maklı sayıdan oluşuyor ise I. yüzyıldır. Üç basamaklı III. Toplumların yaşayışları ve psikolojilerine etkilerini
sayıdan oluşan bir tarih ise yüzler basamağına bir ekle-
nir. Dört basamaklı sayıdan oluşan bir tarih ise binler ve durumlarından hangisini dikkate almalıdır?
yüzler basamağındaki sayılar iki basamaklı kabul edilir A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
ve bu sayıya bir eklenir. Örneğin 1453’teki İstanbul’un
Fethi, XV. yüzyılın ikinci yarısında ve aynı yüzyılın D) II ve III E) I, II ve III
üçüncü çeyreğinde meydana gelmiştir. Takvimde yüz-
yıla bir asır veya yüzyıl denir. Bir tarihin yüzyılını bul-
mak için en pratik yol onu 100’e bölüp bölüme + 1 ilâve
etmekle olur. Çözüm:
Sorunun yönlendirme bölümünde verilen bilgilerden
Örnek: 1040 · 100 = 10 + 1 = 11. yy.
hareketle tarihçinin araştırma konusunu incelerken I, II
3120 · 100 = 31+ 1 = 32. yy. ve III. öncüllerde verilen durumları göz önünde bulun-
durmalıdır.
Yüzyılı yirmi beşer yıllık dört bölüme ayırabiliriz:
(0 - 24) Arası ilk çeyreği
Cevap: E
(25 - 49) Arası ikinci çeyreği
(50 - 74) Arası üçüncü çeyreği
(75 - 99) Arası dördüncü çeyreği

(0 – 49) Arası ilk yarısı
(50 - 99) Arası ikinci yarısı denir.
Bu örnek MS tarihleri için geçerlidir. MÖ tarihleri için
bu uygulamanın tersi yapılmalıdır. Yani (24-0) arası son
çeyreği veya sonu, (99 - 74) arasına da ilk çeyreği veya
başı denir.

Cevap: C

11
10 11