Page 177 - Dört Dörtlük-AYT-Tarih

TARİH ÇÖZÜMLÜ
Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı SORULAR

1. Aydınlanma Çağı ile birlikte Avrupa’da, 3. Ateşli silahların yaygınlaşmasıyla atlı askere duyulan
ihtiyacın azalması tımar sisteminin bozulmasına sebep
I. skolastik,
olmuştur. Bu da XVII. yüzyılda Osmanlı ülkesinde;
II. özgür,
I. köyden kente göçün artması,
III. rasyonel
II. dirlik topraklarının multezime verilmesi,
düşünce sistemlerinden hangisine önem verildiği
söylenebilir? III. rüşvet ve iltimasın yaygınlaşması
gibi sonuçlar doğurmuştur.
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
Buna göre tımar sisteminin bozulmasına bağlı ola-
D) I ve III E) II ve III
rak aşağıdaki alanlardan hangisinde değişim ya-
şandığı söylenemez?
Çözüm: A) Kültürel B) Teknolojik C) Sosyal

Aydınlanma Çağı olarak adlandırılan tarihsel dönem, ay- D) Ekonomik E) Siyasi
dınlanma felsefesinin 18. yüzyılda doğup benimsenme-
ye başladığı dönemdir. Bu dönemde II numaralı öncülde Çözüm:
verilen özgür düşünceye ve III numaralı öncülde verilen
Sorunun yönerge bölümünde verilen I,II ve III. numa-
rasyonel (akılcı) düşünceye önem verildiği söylenebilir. I
ralı öncülde verilen bilgilerden A,C,D ve E seçenekle-
numaralı öncülde verilen skolastik düşünce ise kilisenin
rinde verilen kavramlara ulaşılır. Fakat B seçeneğinde
hâkim olduğu Orta Çağ'a ait bir düşüncedir. Aydınlanma
verilen " Teknolojik" kavramı ile ilgili ifadelerden söz
dönemi ile birlikte önem kazandığı söylenemez.
edemeyiz.
Cevap: E Cevap: B

4. Osmanlı Devlet'inde
• Fen derslerinin medrese müfredatından çıkarılması
2. XVII. yüzyılda Osmanlı ülkesinde yaşanan; • Beşik ulemalığının yaygınlaşması
• Savaşlarda istenilen başarının elde edilememesi uygulamalarının,
• Sık sık padişah değişikliğinin yaşanması I. Bilim ve teknolojide Avrupa’nın gerisinde kalınması-
• Saray masraflarının artması na
II. Medrese eğitiminin çağın gerisinde kalmasına
gelişmelerinin;
III. Toplumun eğitim seviyesinin yükselmesine
I. Merkez hazinenin açık vermesi,
IV. Okuryazar oranının artmasına
II. Ekonominin bozulması,
durumlarından hangilerine yol açtığı savunulamaz?
III. Merkezî otoritenin bozulması
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
gibi durumlardan hangilerine neden olduğu söyle-
nebilir D) II ve IV E) III ve IV

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Çözüm:
D) II ve III E) I, II ve III Beşik ulemalığı, Osmanlıda İlmiye teşkilatında meslekle-
rin babadan oğula geçmesi sitemine verilen isimdir. Bu
sistemin yaygınlaşması ile birlikte devlette liyakat sis-
temi çökmüştür. Fen derslerinin müfredattan çıkarılması
Çözüm:
ise Osmanlı devletinde eğitim sisteminin çağın gerisin-
Sorunun kökünde verilen öncüllerden savaşlarda başa- de kalmasına ve bilim-teknoloji alanında gerilemesine
rının düşmesi, padişah değişikliklerinin sık sık yaşan- sebep olmuştur. Buna göre bu iki durumun III numaralı
ması hem bütçe açıklarına sebep olur hem de ekonomi- öncülde verilen toplumun eğitim seviyesinin yükseltilme-
nin bozulmasını beraberinde getirir. Ayrıca geliri düşen si ve IV numaralı öncülde verilen okuryazar oranının art-
bir devlette merkezî otoritenin güçlenmesi beklenemez. ması gelişmelerine sebep olması beklenemez.
Cevap: E Cevap: E

175