Page 188 - Dört Dörtlük-AYT-Tarih

TARİH Devrimler Çağında Devlet Toplum İlişkileri ÇÖZÜMLÜ SORULAR

5. XIX. yüzyıldan itibaren nüfus, merkantilizm anlayışında 6. Nizam-ı Cedid ıslahatlarının;
olduğu gibi ulus devletler tarafından da zenginliği artıran
• Nizam-ı Cedid adıyla yeni bir ordu kurulması,
bir araç olarak görülmüştür.
• İrad-ı Cedid adıyla bir hazine oluşturulması,
Buna göre nüfusun;
• Bazı vakıf arazilerine el konulması
I. emek gücü, gibi gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda
II. askerî güç, Nizam-i Cedid ıslahatlarına en büyük tepki aşağıda-
III. siyasi güç ki gruplardan hangisinden gelmiştir?
özelliklerinden hangilerinin ulusal zenginliği arttıraca- A) Dirlik sahipleri
ğı düşünülmüştür? B) Halk

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) Gayrimüslimler
D) Askerî sınıf
D) II ve III E) I, II ve III
E) Yeniçeri ve ulema

Çözüm:
Çözüm:
Merkantalizm, XV. ve XVIII. yy.larda etkili olan bir eko-
Sorunun yönerge bölümüne Nizam-ı Cedid ordusu ile
nomik görüştür. Bu görüşe göre devletler üretim yeri-
ilgili olarak verilen öncüllere baktığımız zaman birinci
ne ticarete önem vererek zenginleşmelidir. Bir devle-
öncülde verilen "yeni bir ordunun kurulması" ve ikinci
tin gücü bu görüşe göre sahip olduğu değerli maden
öncülde verilen "Irad-ı Cedid adı ile yeni bir hazinenin
miktarı ile ölçülmelidir. Bu nedenle "devletlerin hazinesi
kurulması" gelişmelerine Yeniçeriler, üçüncü öncülde
her zaman dolu olmalıdır" görüşünü savunan anlayış-
verilen “bazı vakıf arazilerine el konulması” ise Ulema
tır. Merkantalizm anlayışında kalabalık nüfusa sahip
sınıfının tepkisine sebep olmuştur.
ülkeler her bakımdan zenginlik kaynağı olarak görülür.
Çünkü böyle ülkeler hem nüfus gücü bakımından hem Cevap: E
de açık pazar olması bakımından oldukça önemlidir.
Ulus devletlerde nüfusun kalabalık olmasını bazı yön-
lerden kazançlı olarak görür. Ulus devletlere göre II.
öncülde verilen askerî güç ve III. öncülde verilen siyasi
güç kavramlarının ulusal zenginliği artırdığı söylene-
bilir. I numaralı öncülde verilen "emek gücü" kavramı
ise daha çok sömürgeci düzenin ekonomi anlayışı olan
Merkantalist ülkelerin düzenidir.
Cevap: D 7. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nin sana-
yileşememesinin sebeplerinden biri değildir?

A) Sermaye birikiminin yetersizliği
B) Yetişmiş personel eksikliği
C) Ülkenin zengin yer altı kaynaklarına sahip olması
D) Kapitülasyonların varlığı
E) Osmanlı Devleti’nin Merkantalizm karşıtı politikalar
izlemesi

Çözüm:
A, B, D ve E seçeneklerindeki ifadeler Osmanlı sanayisi
önünde birer engeldir. C seçeneğinde belirtilen ülkenin
zengin yer altı kaynaklarına sahip olması bilgisi sanayi-
leşme önünde bir engel değildir. Tam tersine sanayileş-
meye katlı sağlar.
Cevap: C

186 187