Page 248 - Dört Dörtlük-AYT-Tarih

T.C. İNKILAP TARİHİ Atatürkçülük ve Türk İnkılabı ÇÖZÜMLÜ SORULAR
VE ATATÜRKÇÜLÜK

4. Osmanlı Dönemi'nde XIX. yüzyıldan itibaren Arap harf- 5. Ekonomik yönden zayıf kalan devletler ya bağımsız-
lerine dayalı yazının değişmesi ya da yeniden düzen- lıklarını ya da tamamen varlıklarını kaybetmişlerdir. Bu
lenmesi konusunda dönemin aydınları arasında tartış- nedenle yeni Türk devleti ekonomik kalkınmayı sağla-
malar sürmüş ama alfabenin yenilenmesi konusunda mak için birçok alanda girişimde bulunmuştur.
bir sonuç alınamamıştı. Millî Mücadele sonrasında çağ-
daşlaşma hedefine uygun olarak alfabenin değişmesi Aşağıdakilerden hangisi devletin yaptığı bu girişim-
meselesi tekrar ele alındı. Yaşanan bazı gelişmeler lerden biri değildir?
Türkiye’de Latin harflerinin kabulünü tekrar gündeme
A) Toprak Mahsulleri Ofisi’nin kurulması
getirdi.
B) Teşvik- i Sanayi Kanunu’nun çıkarılması
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de Latin C) Demirağ Tayyare Atölyesinin kurulması
harflerinin kabulünün tekrar gündeme gelmesinde
etkili olan gelişmeler arasında gösterilebilir? D) Karabük Demir Çelik Fabrikasının açılması
E) Emlak ve Eytam Bankasının kurulması
A) Azerbaycan’ın Latin harflerine dayalı yeni bir alfabe
kabul etmesi
B) Türkiye’de okuryazar oranının artırılmak istenmesi Çözüm:
C) Medreselerin kapatılması
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin kurulması: 1938 yılında
D) Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne üye olması kurulmuş ve sermayesinin tamamı devlete aittir.

E) Dil Encümeninin farklı alfabeleri inceleyerek Ata- Teşvik- i Sanayi Kanunu’nun çıkarılması: Sanayi
türk’e bir rapor sunması alanında yapılan yenilikler arasındadır. 28 Mayıs 1927
tarihinde özel teşebbüsü sanayi tesisi kurmaya özendir-
mek amacıyla çıkartılmıştır. Kanunlar devlet tarafından
Çözüm: çıkartılır.

Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne üye olması, hem dış Demirağ Tayyare Atölyesinin kurulması: Türkiye
politika ile ilgili olması hem de, Latin harflerinin kabu- Cumhuriyeti Devlet Demiryolları inşaatının ilk müteah-
lünden sonra meydana gelmesinden dolayı D seçeneği hitlerindendir. Türkiye’nin 10.000 kilometrelik demiryolu
elenir. Medreselerin kapatılması, daha çok eğitim siste- ağının 1250 km’lik bölümünün inşasını gerçekleştir-
minin laikleşmesi ile ilgili olduğu için C seçeneği elenir. miş ve bu nedenle kendisine Mustafa Kemal Atatürk
Dil Encümeninin farklı alfabeleri inceleyerek Atatürk’e tarafından “Demirağ” soyadı verilmiştir. Cumhuriyet
bir rapor sunması konunun tekrar gündeme gelmesin- Dönemi'nin sayılı zenginleri arasına girmiş ve hayırse-
den sonra yaşanan bir gelişmedir. Bu nedenle E se- verliği ile tanınmış bir iş insanıdır. Türkiye’de ilk uçak
çeneği elenir. Türkiye’de okuryazar oranının artırılmak fabrikasının kurulması, ilk sigara kağıdının üretimi, ilk
istenmesi Latin harflerinin kabulünün hedeflerinde biri yerli paraşüt üretimi gibi ilkleri gerçekleştiren kişidir.
olup tekrar gündeme getiren bir gelişme değildir. Bu
sebeple B seçeneği de elenir. Azerbaycan’ın Latin harf- Karabük Demir Çelik Fabrikasının açılması: Karabük
lerine dayalı yeni bir alfabe kabul etmesi, Türkiye’de de ilinde bulunan demir çelik fabrikasıdır. Türkiye’nin
Latin harflerinin kabulünü tekrar gündeme getirmiştir. ilk ağır sanayi fabrikasıdır. 3 Nisan 1937’de temelleri
Atatürk talimatı ile İsmet İnönü tarafından atılmıştır.
Cevap: A Devlet kuruluşudur.

Emlak ve Eytam Bankasının kurulması: Türkiye’de
halkın inşaat teşebbüslerini desteklemek, gerekli kre-
dileri sağlamak ve yetim haklarını korumak amacıyla
Atatürk’ün talimatları doğrultusunda 3 Haziran 1926
tarihinde kurulan bankadır İlk sermayesi 20 milyon TL
olan bankanın ilk şubesi ise 13 Temmuz 1926 tarihinde
Ankara'da açıldı.
A, B, D ve E seçeneklerinde verilenler devlet yatırımı-
dır. Ancak C seçeneğinde verilen bilgi özel teşebbüstür.

Cevap: C

246 247