Page 82 - Dört Dörtlük-AYT-Tarih

TARİH Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

5. Anadolu’da yaşanan aşağıdaki gelişmelerden han- 7. Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’ya yönelik fe-
gisi diğerlerinden daha sonra gerçekleşmiştir? tih hareketlerinin hızlanmasında;

A) Saltuklular Beyliği’nin kurulması I. kılıç hakkı uygulamasına göre hareket edilmesi,
B) Kösedağ Savaşı’nın yapılması II. Moğol baskısının sona ermesi,
C) Babai Ayaklanması’nın çıkması III. Anadolu’da yerleşik yaşamın yaygın olması
D) Yassıçemen Savaşı’nın yaşanması durumlarından hangileri etkili olmuştur?
E) Danişmentliler Beyliği’nin yıkılması A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III
Çözüm:
Saltuklu Beyliği, Malazgirt Savaşı'ndan sonra kurul-
muştur (1072). Çözüm:
Kösedağ Savaşı Türkiye Selçuklularıyla Moğollar ‘‘Kılıç hakkı’’ uygulaması, fetheden kişiye fethettiği yer-
(İlhanlılar) arasında yapılmıştır (1243). Bu savaştan lerin yönetiminin verilmesidir. Büyük Selçuklu Sultanı
sonra Anadolu, Moğol hâkimiyetine girmiştir. Alparslan, Malazgirt Zaferi'nden sonra komutanlarını
"fethedilen yer fethedenin malıdır." (kılıç hakkı) anlayı-
Babai (Baba İshak) Ayaklanması 1240'ta çıkmıştır. şıyla Anadolu'nun fethiyle görevlendirmiştir. Bu durum

Türkiye Selçuklularıyla Harzemşahlar arasında gerçek- Anadolu'nun Türkleşme sürecini hızlandırmış; Selçuklu
leşen Yassıçemen Savaşı (1230), Selçukluların zaferiy- komutanlarından Saltuk Bey Erzurum ve civarında,
le sonuçlanmıştır. Danişment Gazi Sivas ve civarında, Mengücek Gazi
Erzincan ve civarında hâkimiyet kurmuştur. (I. öncüle
Danişmentliler Beyliği'ne Türkiye Selçuklu Hükümdarı ulaşılabilir.) II ve III. öncüldeki bilgilerin Anadolu fetihle-
II. Kılıç Arslan son vermiştir (1178). rini hızlandırma noktasında etkileri yoktur.
Cevap: B Cevap: A

8. Türkiye Selçuklu Devleti kurulduğu sırada Anadolu
ve çevresinde bulunan siyasi güçler arasında aşa-
ğıdakilerden hangisi yoktur?
A) Büyük Selçuklu Devleti
B) Akkoyunlular
C) Gürcü Krallığı
D) Danişmentliler
6. Aşağıdaki kentlerden hangisi Artukluların hâkimi-
yet alanı içerisinde gösterilemez? E) Trabzon Rum İmparatorluğu
A) Harput B) Mardin C) Erzurum
Çözüm:
D) Hasankeyf E) Diyarbakır
Türkiye Selçukluları kurulduğu sırada Anadolu ve
Çözüm:
çevresinde; Büyük Selçuklu Devleti, Gürcü Krallığı,
Artuklular; Harput, Mardin, Hasankeyf, Diyarbakır kent- Danişmentliler, Trabzon Rum İmparatorluğu varlığını
lerinde hüküm sürmüşlerdir. Saltukluların merkezi ko- sürdürüyordu. Akkoyunlular, Türkiye Selçukluları yıkıl-
numunda olan Erzurum, Artuklu hâkimiyet alanı içeri- dıktan (1308) bir süre sonra Anadolu’nun doğusunda
sinde değildir. hüküm sürmeye başlamışlardır. (1378)
Cevap: C Cevap: B

80 81