Page 183 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
Dinî Değerleri, Geleneğe Duyarlığı ve 1 TEST
Metafizik Anlayışı Öne Çıkaran Şiir,
1960 Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir

1. (I) Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinde dinî duyarlılığı şi- 4. 1934 yılı, şairin hayatındaki dönüm noktalarından bi-
irine yoğun bir şekilde ilk kez yansıtan iki isim vardır: ridir. O ana kadar tam anlamıyla bir ferdin şairi olan,
Necip Fazıl Kısakürek ve Âsaf Hâlet Çelebi. (II) Necip bireyin iç sıkıntılarını, korku, vehim gibi duygularını işle-
Fazıl, sonraki kuşak şairlerinden Sezai Karakoç, Cahit yerek edebiyat çevrelerinde “Kaldırımlar şairi” ünvanıy-
Zarifoğlu, Erdem Bayazıt, İsmet Özel gibi şairler üzerin- la anılan ----, bu tarihten itibaren şiiri ve eylemiyle dinî
de de etkili olmuştur. (III) Bu şairler dinî değerleri, ge- değerlere bağlı kitlelerin sözcülüğünü yapar. Şiirlerinde
leneğe duyarlığı ve metafizik anlayışı öne çıkaran şiir
anlayışına yeni bir boyut kazandırmışlardır. (IV) Batılı, estetik bakımdan büyük bir değişiklik olmamasına kar-
modern şiir akımlarının etkisine kapılmayan bu şairler şın ilk şiirlerindeki yönü belirsiz mistisizm yerini tasav-
hem halk hem de divan şirini yeniden yorumlayarak ge- vufi bir duyarlılığa bırakır.
leneksel bir yapıya yaslanmışlardır. (V) Materyalist şiir
anlayışlarının tersine maddi gerçekliğin ötesinde bulu- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
nan bir dünyayı anlamaya ve anlatmaya çalışmışlardır. gisi getirilmelidir?
A) Necip Fazıl Kısakürek
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde
bir bilgi yanlışı vardır? B) Cahit Zarifoğlu

A) I B) II C) III D) IV E) V C) Sezai Karakoç
D) Erdem Bayazıt
E) Ebubekir Eroğlu
2. Şimdi tekrar ne yapsam dedirtme bana yarabbi
taşınacak suyu göster, kırılacak odunu
kaldı bu silinmez yaşamak suçu üzerimde

bileyim hangi suyun sakasıyım ya rabbelalemin
tütmesi gereken ocak nerde?

Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
mez?
A) Serbest ölçü ile yazılmıştır.
B) Modern bir münacaat örneğidir.
5. ---- babasından öğrendiği Farsça ve Fransızcanın yanı
C) Ses ve ritim önemsenmiştir.
sıra Arapça, Hintçe, Sanskritçe gibi Doğu dillerini oku-
D) Kapalı bir anlatıma başvurulmuştur. yup anlayacak düzeyde bilir. Ayrıca yine babasından
E) Seslenmelere yer verilmiştir. başta Mesnevi olmak üzere, İslam tasavvufuna ait bil-
gileri öğrenir. İlk şiirleri, hiçbir kitabına almadığı klasik
tarzda yazılmış gazellerden oluşan gençlik ürünleri-
dir. 1937’den başlayarak yeni tarzdaki şiirlerini çeşitli
3. (I) Hem metafizik hem de mistisizm din ve sanat gibi dergilerde yayımlar. Şiirlerini He, Lâmelif ve bu ilk iki
alanlarla sıkı sıkıya ilişkilidir. (II) Tanrı ve öte dünya kitaptaki şiirlere yenilerinin de eklenmesiyle oluşan Om
kavramları ve bu kavramlarla ilgili diğer olağanüs- Mani Padme Hum adlı kitaplarında toplar. Şiirlerinin
tü varlıklara ilişkin bilgi ve buyruklar, metafiziğin ve dışında Mevlana, Molla Cami, Buddha, Naima, Ömer
mistisizmin bu alanlar açısından işlevini ve niteliğini Hayyam gibi şahsiyetler ile ilgili inceleme kitapları ya-
belirler. (III) Metafizik ve mistisizm, sanatta ise var- yımlar.
lıkla ve varlığın tekil parçalarıyla sanatçı arasındaki
ilişkinin üzerinde temellenir. (IV) Sanatçının varlıkla Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
ilişkisi ve görünenin ötesini kurcalama merakı; sanat gisi getirilmelidir?
eserini metafizik, mistik kavramlarıyla aynı bağlamı
sık sık kullanır duruma getirmiştir. (V) Türk edebi- A) Sezai Karakoç
yatında metafizik ve mistik bir şiir anlayışı, ilk kez
Cumhuriyet sonrasında ortaya çıkmıştır. B) Cahit Zarifoğlu
C) Âsaf Hâlet Çelebi
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde
bir bilgi yanlışı vardır? D) Erdem Bayazıt
E) Ebubekir Eroğlu
A) I B) II C) III D) IV E) V

183