Page 346 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

1.
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950) 1. TEST TEST

7. Romanlarımın kurgusunu dönemin sosyal ve siyasi 9. I. Kurtuluş Savaşı’nın konu edinen bir romandır. Ro-
değişimleri oluşturur. Eserlerimin birkaçında yeni kurul- manda İstanbullu idealist bir öğretmen olan Aliye’nin
maya başlayan ulus devletin oluşum sürecine, getirdi- Anadolu’ya geçerek vatan için yaptığı fedakârlığın
ği yeni değerlere yer vererek milliyetçi yurttaş profiline ve mücadelenin yanlış anlaşılması anlatılır. (Vurun
katkı sunmak istedim. Kitaplarımın sayfaları arasından, Kahpeye)
Anadolu ve Anadolu insanı bütün gerçekliğiyle başını II. Doğu-Batı çatışması üzerine kurulu roman, o dö-
uzatır. Kahramanlarımı da yanı başımdan seçtim der- nem İstanbul’unun kültürel ve sosyal olaylarını ele
sem sizi yanıltmış olmam. Onlar; bazen şiddetli ça- alır. Başlıca kahramanları, Emi ne, Tevfik, Peregrini,
tışmaların sürdüğü cephede vatan aşkıyla yanan bir Rabia, Selim Paşa’dır. (Sinekli Bakkal)
asker, bazen gittiği köyde anlaşılamamanın verdiği
üzüntüyü dillendiren bir aydın, bazen de doğu ve batı III. Mektup tarzında yazılan romandır. Kitapta; bir aşk
kültürü arasında bocalayan bir genç kız kimliğiyle kar- hikâyesi etrafında o günün sosyal yaşamı, kültürel
şınıza çıkarlar. Duru, yapmacıksız bir Türkçeyle size yapısı ve Türk aydınlarının başlattığı yeni sosyal
seslenirler. akımlardan söz edilir. (Kalp Ağrısı)
IV. Edebiyatımızda Kurtuluş Savaşı üzerine yazılan ilk
Bu parçada sözlerine yer verilen yazarın hangi dö- romandır. Hatıra şeklinde yazılan eserde bir aşk
nemde eser verdiği söylenebilir?
hikâyesi çevresinde Anadolu’daki isyanlar ve Bü-
A) Bireyin iç dünyasını esas alan roman yük Taarruz’a kadar geçen dönem anlatılır. (Ateşten
Gömlek)
B) Toplumcu gerçekçi anlayışı ilke edinen roman
V. Eserde İmparatorluk’tan Cumhuriyet Dev ri’ne geçiş-
C) Millî Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren roman
le, eski-yeni çatışması üzerinde durur. La le’nin şah-
D) Modernizmi esas alan roman sında yeninin zaferi anlatılır. (Tatarcık)
E) Millî ve dinî duyarlılıkları yansıtan roman Numaralanmış cümlelerin hangisinde sözü edilen
eserle parantez içinde verilen eser ismi uyuşma-
maktadır?
8. Edebiyat, belirli kültürel kalıplar üzerine yerleştirilmiş
anlatı sistemleridir. Bu yönüyle hem toplumun kültürel A) I B) II C) III D) IV E) V
zemininden beslenir hem de topluma biçimsel rol ver-
me hüviyeti kazanır. Cumhuriyet’in ilk yıllarında yazılan
romanlar dönemin siyasal olaylarının sosyal etkilerini
ele almasıyla geçmişin bilimiyle uğraşan tarihçiye de
yol gösterir. Birinci Dünya Savaşı’nın buhranlı yılları,
Kurtuluş Savaşı’nın oluşturduğu atmosfer gibi olayla-
ra şahit olmuş dönemin yazarları, Cumhuriyet’in siyasi 10. Aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden farklı bir sa-
ortamında halkı anlatmaya çalışmışlardır. Cumhuriyet natçıya aittir?
ideolojisine uygun, yeni insan tipine odaklanan ya-
zarlar, millî duygular ile eserlerini kaleme almışlardır. A) Ala Geyik
Reşat Nuri Güntekin, Halide Edip Adıvar ve Yakup
Kadri Karaosmanoğlu gibi isimlerin eserleri Birinci B) Vurun Kahpeye
Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nın anılarından oluş- C) Dönen Ayna
tuğu için dönemin sosyal ve siyasal atmosferinden çok-
ça bahsetmiştir. Bunların yanında Cumhuriyet Dönemi D) Ateşten Gömlek
romanlarında ilerlemenin ve çağdaşlaşmanın modeli E) Yeni Turan
bilgili, örnek alınacak düzeyde yetişmiş, “öğretmen”
olarak gösterilmiştir.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Bu dönem romanları kimi yönleriyle anı özelliği gös-
terir.
11. Aşağıdaki eserlerden hangisi farklı bir dönemde ya-
B) Sosyologlar yardımıyla gerçekçi bir toplumsal çö-
zümleme yapmışlardır. zılmıştır?
C) Edebiyat, toplumda yaşanan gelişmelere paralel A) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu
şekilde ilerlemiştir.
B) Çamlıca’daki Eniştemiz
D) Bu dönemde sanatçılar, halkı eğiterek çağdaş bir C) Ruh Adam
toplum oluşturmayı amaçlamıştır.
D) Yaban
E) Cumhuriyet’in ilk yıllarında yazarların romanlarında
öğretmen yol göstericidir. E) Huzur

347
346 347