Page 173 - Dört Dörtlük TYT Biyoloji

BİYOLOJİ ÇÖZÜMLÜ
SORULAR
Eş Baskınlık - Çok Alellilik - Kan Grupları

1. Eş baskınlıkla ilgili olarak, 3. ABO kan grubu sisteminde oluşabilecek en fazla geno-
tip çeşidi aşağıdaki çaprazlamalardan hangisiyle ger-
I. Her genotip çeşidi bir fenotip çeşidini oluşturur.
çekleşir?
II. Heterozigot bireylerde her iki alel fenotipte etkisini gösterir.
A) ABRr X ABRr
III. Birbirine baskınlık kuramayan aleller gametlere birlikte ak-
tarılır. B) ABRr X OORr
C) AORr X BORr
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) AOrr X BORr
A) Yalnız I
E) AArr X BBRR
B) Yalnız II
C) I ve II
Çözüm:
D) II ve III
Genotip çeşitliliği gamet çeşitliliğine bağlıdır. Gamet çeşitliliği
E) I, II ve III
ise heterozigot genotipte mümkündür. Heterozigotluk arttıkça
gamet çeşitliliği artar. Çaprazlanan bireylerin her iki karakter
Çözüm: için heterozigot olduğu seçenek C’ dir. AO x BO çaprazlama-
sında 4, Rr x Rr çaprazlamasında 3 çeşit genotip oluştuğu
Eş baskınlıkta aleller birbirlerine baskınlık kuramadıkları için
için AORr x BORr çaprazlamasında 4 x 3 = 12 genotip çeşidi
heterozigot bireylerde her iki alel etkisini fenotipte gösterir.
oluşur.
Her genotip çeşidi ayrı birer fenotiptir. Mayozda homolog kro-
mozomlar birbirinden ayrılacağı için aleller haploit gametlere Cevap: C
birlikte değil, ayrı ayrı aktarılırlar. Bu nedenle cevap I ve II.
öncüllerin yer aldığı C seçeneğidir.
Cevap: C

4. Eş baskın aleller tarafından kalıtılan bir karakter bakımın-
dan heterozigot genotipli iki bireyin çaprazlanması ile
ilgili,
I. Eş baskın fenotipli birey oluşma olasılığı 1/4’tür.

II. Fenotip ayrışım oranı 1:2:1’dir.
III. Homozigot genotipli birey oluşma olasılığı 1/4’tür.
2. Bir hayvan popülasyonunda kürk rengi ile ilgili genin 4
ifadelerinden hangileri doğrudur?
farklı aleli bulunmaktadır.
A) Yalnız I
Alellerin baskınlık durumu K = K > K = K olduğuna
1 2 3 4 B) Yalnız II
göre popülasyonda kürk rengine ait fenotip çeşidi sa-
yısı kaçtır? C) I ve II
D) II ve III
A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 10
E) I, II ve III
Çözüm:
Çözüm:
Bir karakterin kalıtımında çok alellilik ve bazı aleller arasında
eş baskınlık varsa popülasyonda ortaya çıkabilecek fenotip Heterozigot bireylerin genotipinde bulunan iki alel eş baskın-
çeşit sayısı alel sayısı ile eş baskınlık sayısının toplamına dır. Heterozigot bireyler çaprazlandığında oluşan dölde birinci
eşittir. alel için 1/4 oranında homozigot, ikinci alel için 1/4 oranında
homozigot ve eş baskın bu iki alel için 2/4 oranında hetero-
Buna göre, zigot genotipli bireyler oluşur. Eş baskın bireyler heterozigot
genotipli bireylerdir. Her genotipin ayrı fenotipi vardır ve ay-
Fenotip çeşidi = Alel sayısı (n) + Eş baskın alel sayısı
rışım oranı 1:2:1’dir. İki ayrı homozigot genotip olduğundan
n = 4, Eş baskın sayısı = 2'dir.
oran 1/4 değil, 2/4’tür. Bu nedenle cevap II. öncülün yer aldığı
Fenotip çeşit sayısı = 4 + 2 = 6 olur. B seçeneğidir.

Cevap: C Cevap: B

173