Page 206 - Dört Dörtlük TYT Biyoloji

BİYOLOJİ Soyağaçları ÇÖZÜMLÜ SORULAR

23. Dazlaklık, insanlarda dişilerde ve erkeklerde ortaya çıkabi- 24. Aşağıdaki soyağacında belirli bir özelliği fenotipinde gösteren
len bir durumdur. Dazlaklığa neden olan alel (D) baskındır. bireyler koyu renkle gösterilmiştir.
Erkeklerde homozigot ya da heterozigot durumda fenotipte
etkisini ortaya çıkarırken dişilerde yalnızca homozigot iken : Dişi birey
etkisini ortaya çıkarır. Soyağacında koyu renkle gösterilen
bireylerde fenotipte dazlaklık görülmektedir. : Erkek birey

1 2

3 4 5 6

Buna göre soyağacındaki özellik,
I. otozomal kromozomda çekinik
7 8 9 10
II. X kromozomunda çekinik
III. otozomal kromozomlarda baskın
: Dişi birey
IV. X kromozomunda baskın
: Erkek birey
taşınma biçimlerinden hangileriyle kalıtılmış olabilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
Buna göre numaralandırılmış bireylerde dazlaklıkla ilgili D) I ve IV E) II ve IV
aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? Çözüm:
A) 1’de D aleli bulunmaz. Otozomal çekinik kalıtılmış olabilir. 2., 3. ve 4. kuşaklardaki
B) 4 ve 6 dd genotiplidir. ailelerde ortaya çıkan özellik taşıyıcı olarak ebeveynlerinde
bulunduğu hâlde fenotiplerinde ortaya çıkmamış olabilir. Bu
C) 3 ve 5 kesinlikle Dd genotiplidir.
nedenle I. öncül doğrudur.
D) 7 ve 9 DD veya Dd genotiplidir.

E) 8 ve 10 Dd genotiplidir.

Çözüm:
Dazlaklık aleli D olduğundan erkeklerden dazlak olanlar DD
veya Dd genotipinde, dişiler ise DD genotipindedir.

1’in dazlak çocuğu olduğuna göre ve 2 numara erkek dazlak
olmadığı için 5 numara D alelini mutlaka 1’den almak zorun-
X kromozomunda çekinik kalıtılıyor olabilir. Özelliğin ortaya
dadır. Bu nedenle 1 D alelini taşır.
çıktığı erkek çocukların anneleri bir X kromozomunda bu çe-
4 ve 6’nın dazlak kızları olduğundan D alelini bulundurmak kinik aleli bulundurabilir. Bu nedenle II. öncül de doğrudur.
zorundadır ama kendileri dazlak olmadığından Dd genotipli-
Otozomal baskın kalıtılıyor olamaz. Çünkü otozomal baskın
dirler.
kalıtımda çocuklarda görülen özellik mutlaka ebeveynlerden
birinin fenotipinde olmalıdır. Soyağacında bu durum gözlen-
3 ve 5’in erkek çocukları dazlak olmadığı için sadece Dd ge-
mediği için III. öncül yanlıştır.
notipli olabilir.
X kromozomunda baskın kalıtılıyor olamaz. Çünkü bu durum-
7 ve 9 dişi olduğundan dazlaklık DD olması durumunda orta- da ebeveynlerden en az birinde bu özelliğin fenotipte gözlen-
ya çıkar. mesi gerekirdi. Bundan dolayı IV. öncül yanlıştır.

8 ve 10 dazlak olmadığı için genotipleri dd olmalıdır. Bu nedenle cevap I ve II. öncüllerin yer aldığı A seçeneğidir.

Cevap: C Cevap: A

206