Page 102 - DÖRT DÖRTLÜK | KİMYA TYT

Kimyasal Türler ve Kimyasal Türler Arasındaki Etkileşimlerin
KİMYA Sınıflandırılması ÇÖZÜMLÜ SORULAR

28. Yoğun fazda türler arası etkileşimler genellikle 40 kJ/mol 30. HCl molekülünün kendi molekülleriyle ve H O, CH , H S
2 4 2
değerine göre güçlü ve zayıf etkileşimler olarak sınıflandı- molekülleri ile olan yoğun fazdaki etkileşim türleri aşağıda
rılırlar. verilmiştir.
Buna göre I. HCl-HCl Dipol-dipol etkileşimi
II. HCl-H O Hidrojen bağı
I. C H O(s) + 29,1 kJ/mol † C H O(g) 2
3 9 3 9
III. HCl-CH Dipol-indüklenmiş dipol etkileşimi
II. H O(g) † H O(s) + 43,9 kJ/mol 4
2 2
III. I (k) + 151 kJ/mol † 2I(g) IV. HCl-H S Hidrojen bağı
2
2
IV. Ar(s) + 6,4 kJ/mol † Ar(g)
Buna göre hangilerinde hata yapılmıştır?
+
-
V. Na (g) + I (g) † NaI(k) + 700 kJ/mol
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV
hangileri güçlü etkileşimdir?
D) I, II ve III E) I,III ve IV
A) I ve II B) II ve III C) III ve V
Çözüm:
D) II ve IV E) I, III ve V
• HCl, H O ve H S molekülleri polar, CH molekülü apo-
Çözüm: lardır. 2 2 4
Bağ oluşurken açığa çıkan veya bu bağı kırmak için veril- • Hidrojen bağı H atomunun elektronegatifliği yüksek F,
mesi gereken enerjiye bağ enerjisi denir. Bağ enerjisinin O, ve N atomlarıyla oluşturduğu moleküller arasında
birimi kJ/mol cinsinden hesaplanır. bulunur (NH , H O, HF, CH OH gibi.)
2
3
3
Kimyasal türleri birbirinden ayırmak için gereken bağ ener- Verilen etkileşimlerin hiçbirinde hidrojen bağı yoktur.
jisi yaklaşık olarak 40 kJ/mol veya daha yüksek ise türler • Polar moleküllerle apolar moleküller arasında gerçek-
arasında güçlü etkileşim (kimyasal bağ) oluştuğu kabul
leşen etkileşime dipol-indüklenmiş dipol etkileşimleri
edilir. Zayıf etkileşimleri yenmek için gereken bağ enerjisi
denir. HCl-CH arasında bu etkileşim bulunur.
ise yaklaşık 40 kJ/mol’den daha azdır. 4
• Polar moleküllerin kalıcı dipolleri arasında oluşan etki-
II. ve IV. tepkimelerde gerçekleşen fiziksel değişimlerde leşimlere dipol-dipol kuvvetleri denir. Aşağıdaki mole-
farklı zayıf etkileşim kuvvetleri değişime uğramaktadır.
küller arasında bu etkileşim görülür.
Ar için van der Waals (van der vaals), H O için hidrojen
2 HCl- HCl , HCl- H O, HCl-H S
bağları değişime uğrar. 2 2
Hidrojen bağı van der Waals bağlarından daha güçlüdür. Cevap: C
Bu yüzden su buharının yoğuşmasına eşlik eden enerji
40 kJ/mol değerinden daha büyüktür.
Buna göre aşağıdaki tepkimeler için etkileşim türleri 31. Aşağıdaki kimyasal türlerden hangisi yoğun fazda
karşılarında verilmiştir. London kuvvetlerine ek olarak başka etkileşim kuvvetleri
de içerir?
I. C H O(s) + 29,1 kJ/mol † C H O(g) Zayıf etkileşim
3 9 3 9
A) Helyum (He)
II. H O(g) † H O(s) + 43,9 kJ/mol Zayıf etkileşim
2 2
B) Hidrojen gazı (H )
2
III. I (k) + 151 kJ/mol † 2I(g) Güçlü etkileşim
2 C) Karbon dioksit (CO )
2
IV. Ar(s) + 6,4 kJ/mol † Ar(g) Zayıf etkileşim D) Metan (CH )
4
+
-
V. Na (g) + I (g) † NaI(k) + 700 kJ/mol Güçlü etkileşim E) Kloroform (CHCl )
3
Cevap: C
Çözüm:
29. I. N
2 A) Helyum: Soygaz
II. O
2 B) H : (Apolar)
2
III. F
2 C) Karbon dioksit: (Apolar)
Verilen moleküllerde bulunan apolar kovalent bağ sayıla-
rı arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? ( N, O, F)
7 8 9 D) Metan: (Apolar)
A) I > II > III B) I > III > II C) II > III > I
E) Kloroform: Etkin olarak dipol dipol etkileşimi içerir.
D) I = II = III E) I = III > II

Çözüm:
.. .. .. ..
I. :N≡N: II. :O=O: III. :F–F:
Cevap: E
Cevap: A
.. ..
100