Page 135 - DÖRT DÖRTLÜK | KİMYA TYT

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Maddenin Hâlleri (Katılar, Sıvılar, Gazlar, Plazma) KİMYA

12. Şişirilmiş basketbol topu suyun üzerinde yüzer, şişirilme- 15. (°C) Sıcaklık
miş basketbol topu ise suda batar.

Bunun nedeni gazların hangi özelliği ile ilgilidir? buharlaşma Gaz
y
A) Taneciklerin bağımsız hareket etmesi
yoğuşma
B) Sıcaklıkla genleşmesi erime Sıvı
x
C) Bulundukları kabın her noktasına eşit basınç uygulaması
donma
D) Yoğunluğu katı ve sıvılardan daha düşük olması
Katı
E) Gaz taneciklerinin öteleme, dönme ve titreşim hareket- I. Bölge II. Bölge III. Bölge IV. Bölge V. Bölge
lerini yapabilmesi Zaman
Yukarıda saf bir maddenin hâl değişimine ait sıcaklık
Çözüm: zaman grafiği verilmiştir.
Gazların yoğunluğu sıvılardan daha düşük olduğu için Buna göre x ve y ile gösterilen sıcaklık değerleri için
hava ile şişirilen basketbol topu suyun üzerinde yüzer. aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Şişirilmemiş basketbol topunun yoğunluğu ise sudan daha
A) x erime noktasıdır.
fazla olduğu için batar.
B) y yoğuşma noktasıdır.
Cevap: D
C) y donma noktasıdır.
D) x donma noktasıdır.
13. Tanecikleri bir arada tutan kuvvetler Dipol-dipol,
E) x hem erime hem donma noktasıdır.
Hidrojen bağı ve London etkileşimleridir.
İletken olmayan, düşük erime noktalı, yumuşak katı- Çözüm:
lardır. x sıcaklık değerinde saf madde katı hâlden sıvı hâle veya
I , P , S , CO , SO , H O ve C H O örnek olarak sıvı hâlden katı hâle geçer. Bu nedenle x hem erime nokta-
2 4 8 2 2 2 6 12 6
verilebilir. sını hem donma noktasını ifade eder. y sıcaklık değerinde
Moleküler katılarla ilgili olarak verilen doğru (D) - yanlış saf madde sıvı hâlden gaz hâline veya gaz hâlinden sıvı
(Y) etkinliğini hatasız olarak tamamlayan bir öğrencinin hâle geçer. Bu nedenle y kaynama noktası ile yoğuşma
cevapları aşağıdakilerden hangisidir? noktasını ifade eder.
Cevap: C
A) D D D
B) D D Y
16. Plazma ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
C) D Y Y
A) Maddenin dördüncü hâlidir.
D) Y Y Y B) İyonize gaz olarak bilinir.
E) Y Y D C) Mum alevi örnek verilebilir.
D) Atom, molekül, iyon ve serbest elektronlar aynı ortamda
Çözüm:
bulunur.
Kristal katılardan moleküler katılara ait olarak verilen fizik-
E) Gaz hâlindeki maddenin soğutulmasıyla elde edilir.
sel özellikler, tanecikler arası etkileşim türleri ve madde
örneklerinin tümü doğrudur. Çözüm:
Cevap: A Maddenin katı, sıvı, gaz hâli dışında 4. hâline plazma
denir. İyonize gaz olarak bilinir. Mum alevi plazmadır.
Plazma; atom, molekül, iyon ve serbest elektron içerir. Gaz
14. Birim zamanda buharlaşan molekül sayısına “buharlaşma hâlindeki maddeye yüksek enerji verilmesiyle elde edilir.
hızı” denir.
Cevap: E
Aşağıdaki faktörlerden hangisi buharlaşma hızına etki
etmez? 17. I. Buzdolabı
A) Maddenin cinsi II. Klima
B) Maddenin yüzey alanı III. Mutfak tüpü
C) Sıcaklık Verilen sistemlerin hazırlanış ve çalışma prensipleri
dikkate alındığında hangilerinde maddenin hâl değişi-
D) Maddenin bulunduğu kabın cinsi
minden faydalanılmıştır?
E) Nem
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Çözüm:
D) II ve III E) I, II ve III
Buharlaşma hızı maddenin cinsine, yüzey alanına, sıcaklı- Çözüm:
ğa ve neme bağlıdır. Bulunduğu kabın cinsine bağlı değildir. Her üç sistem de hâl değişiminin endüstrideki uygulama
Cevap: D alanlarına aittir. Cevap: E

132 133