Page 191 - DÖRT DÖRTLÜK | KİMYA TYT
P. 191

ÇÖZÜMLÜ SORULAR                 Kimyanın Temel Kanunları ve Mol Kavramı                            KİMYA



        28.                                                        II. Bakır (Cu):
                                                                   Ortalama Atom Kütlesi,
                                                                            ⋅
                                                                                     +
                                                                      ⋅
                                                                         +
                                                                    63 80 65 20  5040 1300
                                                                                =          =  63,4 akb
                                                                        100         100
                                                                   Ortalama atom kütlesi iki izotopun atom kütleleri arasında
                                                                   bir değerdir ve doğada bulunma yüzdesi fazla olan izotop
                                                                                  63
                                                                                                   65
                                                                   kütlesine yakındır.  Cu  %80 oranında,  Cu  %20 oranın-
                                                                                  29               29
                                                                   da olduğuna göre, ortalama atom kütlesi 63 ile 65 arasında
                                                                   ama  63’e  yakın  olmalıdır.  Ortalama  atom  kütlesinin  64,7
            X ve Y elementlerinin tam verimli tepkimesi sonucu oluşan   olamayacağı buradan çıkarılabilir.
            XY ’nin ve X’in kütlesindeki değişim yukarıdaki grafikte veril-     III. Galyum (Ga):
              2
            miştir.
                                                                   Ortalama Atom Kütlesi,
            Buna  göre  eşit  kütlede  alınan  X  ve  Y  elementleri  tam   69 60 71 40  4140 2840
                                                                            ⋅
                                                                      ⋅
                                                                         +
                                                                                     +
                                                                               =           =  69,8  akb
            verimle  XY  bileşiğini  oluştururken  artan  element  ve   100         100
            yüzdesi hangi seçenekte doğru verilmiştir?
                                                                   IV. Neon (Ne):
            A) %25 X           B) %25 Y                   C) %50 X     Ortalama Atom Kütlesi,
                                                                            ⋅
                                                                                     +
                                                                      ⋅
                                                                         +
                      D) %50 Y             E) %75 X                 20 90 22 10  1800 220
                                                                               =          =  20,2  akb
            Çözüm:                                                      100         100                   Cevap: B
            Grafikteki XY  bileşiğinde 24 - 12 = 12 g X tepkimeye girmiş
                      2
            ve 44 g bileşik oluşmuştur. 44 - 12 = 32 gram Y elementinin
            kütlesidir.
            Dolayısıyla XY bileşiğinde 12 g X, 16 g Y ile birleşir.
             m   12  3                                         30.
              X  =  =
             m   16  4
              Y
            Her elementten 4’er gram alınırsa 1 g X artar.
            Artan X elementi yüzdesi,
                 1
             %X =  ⋅  100 =  %25 X
                 4                                Cevap: A
        29.  Cl, Cu, Ga ve Ne izotoplarının kütle spektrometresi ile ölçü-
            len kütleleri ve doğada bulunma bollukları aşağıdaki şekil-
            dedir.                                                 X ve Y elementlerinden oluşan iki farklı bileşiğin kütle deği-
                                                                   şimleri yukarıdaki grafikte verilmiştir.
             I. Doğada iki farklı izotopu bulunan Cl elementinin bulunma
                                                                   2. bileşiğin formülü X Y  olduğuna göre 1. bileşiğin basit
                                                    37
                                 35
               yüzdesi 75 olan izotopu  CI , diğer izotopu %25  CI ’dir.            2 3
                                 17                 17             formülü aşağıdakilerden hangisidir?
            II. Bakır elementinin iki izotopundan   63 Cu  %80 oranında,
                                          29
               65 Cu  %20 oranında bulunmaktadır.                  A) XY     B) X Y   C) X Y    D) X Y    E) X Y 4
                                                                                          2
                                                                                2
                                                                                                    3
                                                                                                      4
                                                                                                             5
                                                                                            3
               29
                                                                   Çözüm:
                                                   71
                                   69
            III. Galyumun izotoplarından  Ga  %60 oranında,  Ga  ise
                                   31              31
               %40 oranında bulunur.                               I. bileşik; 4 gY, 14-4= 10 X içerir.
                                                      20
            IV. Neon elementinin en fazla bulunan iki izotopundan  Ne
                                                      10           II. bileşik, 6 g Y, 14-6= 8 g X içerir.
                                        22
               doğada yaklaşık %90 oranında,  Ne  ise %10 oranında
                                        10
               bulunmaktadır.                                      II. bileşik; X Y ,
                                                                              3
                                                                            2
            Buna göre hangisi bu elementlerin ortalama atom kütlesi      MX  =  2X  =  8  X  =  2
            değildir?                                               MY   3Y  6       Y  1
                                                                                  aX  10            X  2
            A) 69,8   B) 64,7   C) 63,4   D) 35,5   E) 20,2          I.  bileşik;  XaYb,   =    hesaplanan   =    eşitliğine
                                                                                  bY   4            Y   1
            Çözüm:
                                                                   göre X yerine 2, Y yerine 1  yazılırsa,
            I. Klor (Cl):                                           a 2 ⋅  10    a  5
                                                                       =           =
            Ortalama Atom Kütlesi,                                  b1⋅   4      b  4
                               +
                  +
                      ⋅
               ⋅
             75 35 25 37  2625 925                                 a ve b değerleri formülde yerine yazılırsa X Y  olarak bulunur.
                         =         =  35,5 akb
                                                                                                   5 4
                 100         100                                                                          Cevap: E
 188                                                       189
   186   187   188   189   190   191   192   193   194   195   196